Kryptowaluty mają za sobą ciężki rok. Upadki takich potentatów jak FTX, Three Arrows Capital i Celsius pozostawiły wielu użytkowników zniechęconych i gotowych odejść od cyfrowych walut na dobre. Jednak, demonstrując proof of reserves (ang. dowód rezerw), scentralizowane giełdy mają możliwość przywrócenia zaufania do ekosystemu kryptowalut.
Proof of reserves promuje przejrzystość scentralizowanych giełd i platform kryptowalutowych typu kustodialnego. Analitycy on-chain uważają, że może to obniżać ryzyko “strony trzeciej” związane z usługami powierniczymi. Ale co to w ogóle znaczy? Cóż, tak jak banki mają obowiązek składania rocznych sprawozdań w celu zagwarantowania wypłacalności, scentralizowane giełdy mają proof of reserves.
Z jakich giełd kryptowalut korzystasz najczęściej? Czy przedstawiają one dowody rezerw? Czy według Ciebie ma to w ogóle znaczenie? Porozmawiaj na ten temat z innymi członkami społeczności BeInCrypto Polska na Telegramie!
W tym przewodniku:
- Co to jest drzewo Merkle’a?
- Co to jest proof of reserves?
- Jak działa proof of reserves z drzewem Merkle’a?
- Korzyści i ograniczenia związane z proof of reserves
- Jak przeprowadzane są audyty?
- Jak zweryfikować rezerwy firmy?
- Czy proof of reserves ma swoje miejsce w przyszłości?
- Najczęściej zadawane pytania
Co to jest drzewo Merkle’a?
Aby zrozumieć, jak działa proof of reserves, musisz najpierw zrozumieć drzewo Merkle’a. To rodzaj struktury danych w informatyce. Pozwala ono na szybką i bezpieczną weryfikację treści w dużych zbiorach danych, a także zapewnia spójność tych danych.
Drzewa Merkle’a (znane również jako binarne drzewa hashowe) składają się z hashy. Te hashe są znane jako “liście” lub “węzły liści”. Drzewa te powiązują i parują węzły liści, w wyniku czego powstaje węzeł macierzysty.
Proces ten trwa do momentu, gdy na szczycie drzewa znajdzie się pojedynczy węzeł, nazywany również korzeniem Merkle’a. Innymi słowy:
- Masz dane (A, B, C, D)
- Dane to hash H(A), H(B), H(C), H(D)
- Następnie otrzymujesz parę hash H(A,B), H(C,D)
- Na koniec dane podsumowuje się jako korzeń Merkle’a H(A,B,C,D)
Dane (A,B,C,D w naszym przykładzie) w drzewach Merkle’a to mogą być transakcje, konta, salda kryptowalut, a nawet same węzły macierzyste. Ta metoda budowania drzewa z czterech węzłów liści (np. transakcji) może być wykorzystana do budowania drzew o dowolnym rozmiarze.
Bitcoin ma od kilkuset do ponad tysiąca transakcji zawartych w jednym bloku. Wszystkie bloki produkują tylko 32 bajty danych jako pojedynczy korzeń Merkle’a. Korzeń sumuje wszystkie transakcje w 32 bajty.
Aby zweryfikować autentyczność transakcji, użytkownicy muszą jedynie sprawdzić hash (ID transakcji/węzła liści). Jeśli transakcja zostanie w jakikolwiek sposób zmieniona, jej hash ulegnie zmianie, podobnie jak węzeł macierzysty i korzeń Merkle’a. Dlatego drzewa Merkle’a są odporne na manipulacje i doskonale nadają się do weryfikacji autentyczności danych.
Co to jest proof of reserves?
Większość scentralizowanych giełd kryptowalutowych utrzymuje swoje księgi i bilanse w tajemnicy – co jest przeciwne otwartej idei kryptowalut. Proof of reserves to praktyka firm powierniczych przechowujących kryptowaluty i tworzących publiczne poświadczenia swoich rezerw. Są one zgodne z dowodem zawartości sald użytkowników. Podsumowując, publiczna przejrzystość scentralizowanych rezerw kryptowalut jest możliwa poprzez weryfikowalną praktykę audytu.
Przepisy rachunkowości większości krajów nie uwzględniają specyfiki walut cyfrowych. Ponadto, wiele technik audytu nie jest przystosowanych do aktywów cyfrowych. W tym właśnie pomaga proof of reserves.
Celsius, Three Arrows Capital i FTX (przytoczone jako jedne z wielu nieistniejących lub upadłych funduszy czy giełd scentralizowanych) cierpiały z powodu kryzysów płynności. Ich brak przejrzystości spowodował, że wiele osób straciło dużo pieniędzy. Dotyczy to zarówno inwestorów detalicznych, jak i instytucjonalnych oraz wierzycieli.
Kiedy scentralizowane giełdy nie są w stanie poradzić sobie z paniką, oznacza to, że są niewypłacalne. Jeśli firma posiada proof of reserves, jest to dowód na to, że faktycznie przechowuje Twoje cyfrowe aktywa. Dlatego użytkownicy mogą wycofać swoje salda w dowolnym momencie i powinno się to odbyć bez ograniczeń i limitów.
Nawiasem mówiąc, proof of reserves często stosuje się również do tokenów “wrapped” i stablecoinów. W obu przypadkach firma lub usługa przejmuje opiekę nad Twoimi aktywami i wydaje odpowiednie kryptowaluty na innym łańcuchu bloków w stosunku 1:1. Wiele z tych firm nie jest przejrzystych pod względem przetrzymywanych aktywów użytkowników.
Jak działa proof of reserves z drzewem Merkle’a?
Drzewa Merkle’a weryfikują duże zbiory danych bez konieczności ich ponownego obliczania. Oddzielają one również “dowód” danych od samych danych.
Jeśli hashe w drzewie Merkle’a zachowują swoje matematyczne właściwości, to są one odporne na manipulacje. Użytkownicy mogą zidentyfikować autentyczność zbioru danych, mając tylko jego fragment. Szerszym celem proof of reserves jest udowodnienie opinii publicznej, że ich zdeponowane kryptowaluty odzwierciedlają rzeczywisty stan konta giełdy, czyli handlują oni realnymi środkami.
Wyobraź sobie, że węzły liści to rzeczywiste salda kont użytkowników, a korzeń Merkle’a jest sumą wszystkich sald kont użytkowników giełdy, utrzymywanych w czasie rzeczywistym. Zakładając, że giełda poświadcza, ile posiada rezerw, niezależny audytor ma obraz tego, ile jest należne, w porównaniu z tym, ile twierdzi, że posiada. Proof of reserves w postaci drzewa Merkle’a jest sposobem weryfikacji tych informacji.
Dzięki tej metodzie użytkownicy mogą zweryfikować swoje własne salda. Ostatecznie mogą wziąć swój własny unikalny identyfikator i saldo konta, zamienić je na hash i szukać ich w drzewie. Wielokrotne etapy weryfikacji zapewniają autentyczność całej struktury drzewa, a także to, że każdy audytor zewnętrzny jest zadowolony.
Korzyści i ograniczenia związane z proof of reserves
Audyt proof of reserves jest dowodem zaufania dla użytkowników. Zapewnia, że firmy zobowiązują się do zdobycia zaufania poprzez samoregulację. Audyty takie gwarantują również, że scentralizowana firma lub usługa nie przeniesie Twoich środków w nieznane lub nie będzie ich używać do własnych celów.
Podczas gdy proof of reserves jest dobrym sposobem budowania zaufania wśród użytkowników, nie jest to pozbawione pewnych ograniczeń. To, co ostatecznie doprowadziło do upadku FTX, to jego zobowiązania. Zobowiązanie jest długiem, który firma musi wypłacić innej stronie (np. wierzycielowi).
W niektórych przypadkach zobowiązanie to środki użytkownika; w innych może to być pożyczka. W każdym przypadku pomyślny audyt nie oznacza wypłacalności. Jeśli firma ma niespłacone pożyczki lub ubezpieczonych inwestorów, to właśnie ci ostatni otrzymują najwyższy priorytet w przypadku upadłości.
Oznacza to, że inwestorzy mogą mieć pierwszeństwo w dysponowaniu aktywami firmy i jako pierwsi mogą odzyskać swoje straty. A zatem idealnie jest, gdyby giełda dostarczała dowód rezerw, później dowód zobowiązań (wierzytelności) – dopiero te dwie sprawy wspólnie gwarantują wypłacalność.
Dodatkowo, giełdy mogą przenosić rezerwy.
Innymi słowy, giełdy mogą przenosić środki użytkowników po przeprowadzeniu audytu. Oznacza to, że giełda może pożyczyć środki na potwierdzenie swoich rezerw, a następnie je zwrócić, co pozwoli pozornie przejść audyt, ale w praktyce oznacza jej niewypłacalność.
Analiza on-chain jest trudna, ponieważ giełdy często są właścicielami wielu portfeli – niektóre z nich są nieujawnione. Na dodatek firmy utrzymują między sobą nieuregulowane rachunki. Utrudnia to jednostkom udowodnienie zarówno rezerw, jak i zobowiązań.
Jak przeprowadzane są audyty?
Solidny audyt powinien opierać się o trzy właściwości:
- Audytor otrzymuje całą dokumentację depozytów klientów.
- Możliwość weryfikacji, czy łączna kwota walut fiat i cyfrowych na stanie w dniu i godzinie testu jest wystarczająca do pokrycia zobowiązań klientów.
- Firma rzeczywiście jest właścicielem pieniędzy.
Audyty proof of reserves są stosunkowo proste. Proces przeprowadzania takiego audytu przebiega następująco:
- Niezależna strona trzecia wykonuje anonimowy zrzut stanu (snapshot) sald użytkownika na giełdzie.
- Następnie, są one obliczane przez hashowanie unikalnych identyfikatorów użytkowników i sald kont.
- Audytor zbiera te hashe w drzewo Merkle’a i tworzy korzeń Merkle’a.
- Później audytor zbiera podpisy cyfrowe firmy, co dowodzi, że faktycznie kontroluje ona adresy przechowujące aktywa on-chain.
- Audytor może potwierdzić, że platforma posiada rezerwę wszystkich aktywów klienta, jeśli saldo na portfelach podpisanych cyfrowych pasuje do tych odkrytych poprzez drzewo Merkle’a.
Jak zweryfikować rezerwy firmy?
Chociaż praktyka ta dopiero się rodzi, istnieją sposoby weryfikacji proof of reserves. Dla użytkowników indywidualnych, platformy mogą zapewnić instrukcje dotyczące weryfikacji ich dowodu rezerw i sald. Zarówno giełda Kraken, jak i Gate.io udostępniają na swoich stronach internetowych instrumenty do weryfikacji swoich rezerw. Obejmuje to:
- Instrukcje dotyczące uzyskania unikalnego identyfikatora użytkownika
- Gdzie można znaleźć audyt
- Jak porównać swój zaszyfrowany identyfikator użytkownika i saldo ze snapshotem salda
Jeśli masz konto na scentralizowanej giełdzie, która oferuje proof of reserves, powinieneś sprawdzić, czy udostępnia ona instrukcję dla indywidualnych użytkowników. Jeśli firma nie oferuje dowodu dla indywidualnych użytkowników, wówczas usługi takie jak Nansen utrzymują zapis proof of reserves dla wielu podmiotów. “Współpracujemy z giełdami, aby wyświetlać dowód rezerw na @nansenportfolio dla każdego, kto chce śledzić swoje zasoby tokenów i transakcje”, oznajmił Nansen na swojej oficjalnym profilu na Twitterze.
Nansen prowadzi wyczerpującą listę renomowanych centralnych giełd, usług DeFi, DAO i funduszy. Lista obejmuje nawet największe podmioty, w tym Binance, KuCoin, Huobi, dYdX, Uniswap i Aave.
Nic Carter – godne uwagi nazwisko w kryptowalutach i osoba, która zasiada w zarządzie Coin Metrics – prowadzi również listę podmiotów, które przeprowadziły poświadczenia proof of reserves. Lista ta jest podzielona na:
- Giełdy
- Pożyczkodawcy
- Ogłoszone/zaplanowane
- Zatwierdzone częściowo
- Stablecoiny/Emitenci ETP
- Proof of assets (bez odpowiadających im zobowiązań)
Czy proof of reserves ma swoje miejsce w przyszłości?
Z pewnością, w przyszłości usługi powierniczye w kryptowalutach będą bardziej przejrzyste. Już w tym momencie projekty takie jak Chainlink oferują wsparcie dowodu rezerw poprzez swoje zdecentralizowane sieci wyroczni (Decentralized Oracles Network). Usługi te są oferowane zarówno dla rezerw on-chain, jak i off-chain.
Ponadto, ponieważ jest to nowe zjawisko, istnieje znaczny potencjał na wzrost popularności profesjonalnych usług audytorskich. Wielu doświadczonych księgowych zajmujących się biznesami niecyfrowymi nie weźmie się nawet za analizy giełd lub platform kryptowalutowych. Stworzyło to przestrzeń dla powstania niszowej branży.
W przypadku regulacji prawnych, proof of reserves może pomóc w zapobieganiu powstawania surowych, lokalnych przepisów. Samoregulacja tylko pogłębia etos decentralizacji. To może potencjalnie prowadzić do zwiększenia tempa adopcji web3.
Najczęściej zadawane pytania
Czym są proof of reserves?
Jak zweryfikować posiadane kryptowaluty?
Czy Kraken podlega audytowi?
Dlaczego rezerwy są ważne?
Wyjaśnienie
Wszystkie informacje zawarte na naszej stronie internetowej są publikowane w dobrej wierze i wyłącznie w ogólnych celach informacyjnych. Wszelkie działania podejmowane przez czytelnika w związku z informacjami znajdującymi się na naszej stronie internetowej odbywają się wyłącznie na jego własne ryzyko.
W dziale Edukacja, naszym priorytetem jest dostarczanie najwyższej jakości sprawdzonych informacji. Poświęcamy czas na identyfikację, badanie i tworzenie treści edukacyjnych, które są przydatne dla naszych czytelników.
Aby utrzymać ten standard i nadal tworzyć niesamowite treści, nasi partnerzy mogą nagradzać nas prowizją za miejsca w naszych artykułach. Jednak te prowizje, w żaden sposób, nie wpływają na nasze procesy tworzenia bezstronnych, uczciwych i pomocnych treści.
