Narkotyki, wrogość i anarchia: Co działo się za kulisami w Paxful?

Niepokojący telefon na policję

We wrześniu 2016 roku policja w Miami Beach aresztowała dwóch mężczyzn. Miejscowi skarżyli się, że dwóch niezidentyfikowanych panów celowało karabinem z okien jednego z penthousów. Podobno pozowali do zdjęć, ale zaalarmowano przechodniów.

Chuliganami okazali się Ray Youssef i Arthur Shabak, współzałożyciele firmy Paxful. Zostali oni aresztowani i oskarżeni o szereg przestępstw. Od pokazywania broni palnej po posiadanie marihuany. Policja później wycofała zarzuty. Tak zaczęła się historia dwóch charyzmatycznych buntowników kryptowalutowych i założycieli popularnej platformy wymiany BTC.

Powstanie Paxful

Tak więc Paxful został założony w Nowym Jorku, mieście wielkich możliwości. W ciągu 8 lat swojego istnienia platforma sprzedała kryptowaluty o wartości 5 miliardów dolarów i obsłużyła 12 milionów użytkowników.

Jednak w zeszłym tygodniu giełda Paxful ogłosiła swoje zamknięcie. W dokumencie stwierdzono, że powodem decyzji była zła sytuacja finansowa i niepewność regulacyjna.

CEO Paxful, Ray Youssef, twierdzi, że na zamknięcie wpłynął pozew złożony przeciwko platformie przez jej drugiego współzałożyciela, Arthura Shabaka. Rozpoczął on postępowanie wobec Youssefa w styczniu. Jak twierdzi, został bezprawnie zwolniony z firmy.

Zarówno Youssef, jak i Shabak przyznali, że ich splamione relacje biznesowe odegrały kluczową rolę w upadku Paxful. Byli kumple wymieniają się teraz wzajemnymi pozwami sądowymi i szumnymi oskarżeniami.

Byli pracownicy platformy również nie milczą. W zeznaniach sądowych mówią, że Paxful miał poważne problemy z zarządzaniem. Awanse otrzymywali “ulubieńcy zarządu”, a dobrzy eksperci byli często zwalniani bez podania przyczyny. Kierownictwo wydawało dużo pieniędzy na wymyślne życie. Sam Yousef często palił marihuanę w pracy.

Shabak vs Youssef

Ciekawe są też twierdzenia Shabaka, współzałożyciela Paxful, który posiada 50% udziałów w firmie. Wcześniej zajmował on stanowisko COO giełdy (chief operating officer). Shabak pozwał Youssefa i oskarża byłego partnera o oszustwo. Twierdzi, że Youssef nie przekazał mu prawdziwych informacji o stanie firmy, gdy ten przebywał na urlopie/ Mężczyzna jest przekonany, że Youssef i jego współpracownicy “splądrowali kasę Paxful”. Sprawa toczy się obecnie przed sądem w Delaware. Kwoty rzekomych odszkodowań są utajnione przed opinią publiczną.

Pozew zarzuca również Youssefowi unikanie międzynarodowych sankcji wobec Rosji. Platforma Paxful rzekomo nie blokowała transakcji dla klientów z tego kraju. Przedsiębiorca miał nawet założyć osobną platformę do potajemnego handlu z Rosjanami. Oto jak Shabak komentuje swoje roszczenia:

“Pan Youssef celowo zrobił wszystko, co mógł, aby zamknąć Paxful na dobre. Realizował swój plan przez 15 miesięcy, ale teraz, dzięki naszemu pozwowi, jego schemat został ujawniony i udaremniony.”

Ze swojej strony Youssef jest pewien, że Shabak był przyczyną problemów Paxful. Mówi, że zwolnił go za “niekompetencję i złe zachowanie”.

Youssef mówi, że wraz z rozpoczęciem kryptowalutowej zimy, zmniejszył swoje wynagrodzenie i zaczął redukować personel. Youssef wypłacił niektóre wynagrodzenia kluczowych pracowników z osobistych funduszy, ponieważ Shabak rzekomo odmówił naliczania wynagrodzeń i “naraził fundusze klientów na ryzyko”.

Czy Paxful jest nadal rentowne?

Shabak jest przekonany, że Paxful jest nadal rentowną firmą. Zwraca się do sądu o wyznaczenie syndyka, który będzie nadzorował aktywa Paxful. W piątek sąd przychylił się do wniosku i wyznaczył powiernika. Na razie jednak niewiele jest szczegółów w tej sprawie.

Shabak ubolewa, że nie jest w stanie zrealizować swojego ostatecznego celu, jakim jest “upodmiotowienie 4 miliardów ludzi, którzy nie mają dostępu do usług bankowych”. W rozmowie z reporterami biznesmen powiedział:

“Spotkaliśmy się, ponieważ wierzyliśmy, że idea Bitcoin pomoże małemu człowiekowi.”

Skromny początek

Youssef urodził się w Egipcie, ale jego rodzina wyemigrowała później do USA i zamieszkała w Nowym Jorku. Mężczyzna na własną rękę szkolił się jako programista komputerowy, a w młodości interesował się mieszanymi sztukami walki (MMA). W 2014 roku, na wydarzeniu dotyczącym Bitcoina, Youssef poznaje Estończyka Shabaka. Tak zaczęła się historia ich przyjaźni.

Przed założeniem Paxful, Shabak i Youssef założyli inną stronę internetową. Był to serwis płatniczy o nazwie EasyBitz. Oferował on płatności w BTC. Startup jednak nie odniósł sukcesu, ponieważ w tym czasie płatności BTC były oferowane przez głównych konkurentów Visa i Mastercard. Można było to zrobić za pośrednictwem Backpage. Jednak w 2015 roku Visa i Mastercard przestały współpracować z Backpage. To był dobry czas dla start-upu: czołowi konkurenci zniknęli z rynku. Youssef i Shabak uruchomili Paxful i trafili w dziesiątkę.

W pozwie Youssef twierdzi, że był zaangażowany w rozwój działalności biznesowej Paxful, jak również w marketing, projektowanie i wsparcie techniczne. Napisał również niewielką część kodu platformy. Jednak większość kodu Paxful została napisana przez Shabaka.

Model biznesowy Paxful

Model biznesowy tej platformy był prosty, ale sprytny. Klienci płacili gotówką lub wpisywali specjalne kody kart podarunkowych i w zamian otrzymywali Bitcoiny. Paxful działał jako pośrednik w tych transakcjach i pobierał prowizję. Wydawali karty podarunkowe BTC lub deponowali środki uczestników podczas wymiany kryptowalut między użytkownikami.

W tym czasie karty podarunkowe były sprzedawane z dużym rabatem, ponieważ nie są tak płynne jak Bitcoiny. Były dyrektor marketingu Brian McCabe wspomina tamte czasy, mówiąc:

“Chcesz BTC za 10 euro. OK, daj mi kartę podarunkową za 20 euro.”

Z czasem popyt na platformę P2P rozszerzył się poza USA. Usługi Paxful zaczęły być wykorzystywane w Nigerii, Chinach i innych rynkach wschodzących. Od tego momentu marka rozpoczęła fazę gwałtownego wzrostu. Otworzyli 4 biura w Nowym Jorku, Tallinie, Hong Kongu i Manili.

Giełda posiadała działy ds. zgodności i prawne. Były one zlokalizowane w Nowym Jorku, gdzie głównie pracował Youssef. Tam też znajdowały się działy marketingu i sprzedaży. A zespoły ds. rozwoju, produktu i wsparcia klienta miały siedzibę w Tallinie.

Shabak twierdzi, że pracował w kilku miejscach. To właśnie mniej więcej w tym okresie zaczęły się konflikty między oboma panami.

Kolejne aresztowanie z narkotykami w tlen

Na początku artykułu opisaliśmy incydent z bronią w Miami Beach. Pięć miesięcy po tym, w lutym 2017 roku, Youssef został aresztowany w Tallinie. Podejrzewano go o handel narkotykami po tym, jak mężczyzna kupił ecstasy od jednego z pośredników. Śledztwo wykazało również, że Youssef zamawiał sterydy przez darknet.

Shabak jest cytowany na stronie internetowej Glassdoor. Pracownicy ujawnili tam rzekomo, że Youssef często odbywał spotkania pod wpływem narkotyków.

Ze swojej strony Youssef beszta byłą partnerkę. Można to przeczytać w dokumentach sądowych. Youssef podejrzewa, że autorem skarg do Glassdoor był sam Shabak lub “inne osoby działające z nim w porozumieniu”. Biznesmen potwierdził jednak, że przyznał się do winy za przestępstwo w Estonii i odsiedział wyrok za kupowanie narkotyków.

Wspomnienia byłych pracowników obejmują również wystawne wydatki kierownictwa Paxful. Szczegóły ujawnia były dyrektor marketingu McCabe. Mówi, że w 2018 roku firma wysłała wszystkich pracowników do Belgii na festiwal elektronicznej muzyki tanecznej.

“Zostaliśmy tam przez tydzień. Wakacje spędziliśmy w pięciogwiazdkowym hotelu”.

Moderator darknetowego rynku?

W 2016 roku Paxful zatrudnił specjalistę od komputerów i sieci z Brazylii. Znalazł się on pod śledztwem amerykańskiej Agencji ds. Egzekwowania Prawa Narkotykowego za pracę jako moderator darknetowego rynku “WSM”. Na tym targowisku sprzedawano narkotyki, narzędzia hakerskie i skradzione dane finansowe. Klienci płacili za “towar” w Bitcoinach i Monero (XMR).

McCabe wspomina, że normą w firmie było nagłe zwalnianie pracowników.

“Youssef może cię chwalić. A potem pewnego dnia wpada w złość i postanawia cię zwolnić z wymyślonych powodów”.

Ofiarą dziwacznego zwolnienia padł więc Ivan Sukharev, były CTO firmy Paxful (notabene on również został aresztowany wraz z Youssefem i Shabakiem w Miami Beach w 2016 roku). Mężczyzna był wcześniej w przyjaznych stosunkach z oboma dyrektorami. Jednak w kwietniu 2020 roku został nagle zwolniony rzekomo za “egregoryczne zachowanie”. Ponadto Youssef i Shabak zażądali, aby Sukharev zwrócił im 300 tys. dolarów z wynagrodzeń wypłaconych przez firmę w poprzednich latach. Nazwali to “nadmiernymi zyskami”.

Ivan Sukharev posiadał 765 tys. akcji Paxful. W maju 2021 roku złożył pozew w nowojorskim Sądzie Najwyższym, domagając się dostępu do ksiąg i dokumentów firmy. Kilka miesięcy później sąd oddalił sprawę.

Podczas kadencji Sukhareva firma Paxful Inc. wypracowała zysk netto w wysokości 5,47 mln dolarów (2018) i 3,63 mln dolarów (2019). Fakt ten wykorzystano jako argument, że Sukharev zasłużył na wysokie pensje.

Pieniądze zmieniają ludzi

Na początku lat 2020, Paxful agresywnie wchodził na rynki w Rosji, Nigerii, Sri Lance i innych krajach wschodzących. Poprzez to Youssef stał się czymś w rodzaju eksperta w środowisku kryptowalut. Często był zapraszany przez CoinDesk i inne media kryptowalutowe, aby komentować różne sprawy. Oto jak Youssef jest opisywany przez swoich byłych pracowników:

“Pieniądze go zmieniły, zaczął prowadzić wystawny styl życia i dużo się chwalić. Nie było to zgodne z misją firmy. Wokół Youssefa zaczęła się tworzyć grupa pochlebców. Przyciągały ich krzykliwe nocne imprezy, alkohol i szalone wydatki”.

W 2021 roku Shabakowi urodziło się pierwsze dziecko i poszedł na urlop na 15 miesięcy (normalna praktyka w USA). Według biznesmena, to zapoczątkowało jego waśń z Youssefem.

Praca w dymie marihuany

Dokumenty sądowe wskazują, że Shabak i Youssef byli współzałożycielami Paxful i jedynymi członkami zarządu firmy. Obaj mężczyźni posiadali po 50 procent akcji klasy B. Innymi słowy, mieli równe prawa.

W pozwie Shabak pisze, że zachowanie Youssefa stało się “coraz bardziej niekontrolowane” po jego odejściu ze stanowiska. Rzekomo wykluł on plan podważenia autorytetu Shabaka i ustanowienia całkowitej kontroli nad Paxful.

W skardze czytamy, że Youssef uczestniczył w spotkaniach zarządu pod wpływem “nieokreślonych substancji”. McCabe potwierdza to w swoim oświadczeniu.

“Podczas wirtualnych spotkań cały czas palił trawkę. W biurze często pachniało też marihuaną”.

Youssef potwierdził, że używał narkotyków w miejscu pracy. Przypomniał jednak, że stan Nowy Jork zalegalizował stosowanie marihuany w celach leczniczych.

“Teorie spiskowe są szalone. Shabak pozwał nawet naszego radcę generalnego, który był fajnym facetem, ale teraz został zmuszony do rezygnacji. Straciliśmy przez niego siedmiu dobrych dyrektorów”.

W styczniu ubiegłego roku Shabak wrócił do biura. Według biznesmena, szybko zdał sobie sprawę, jak wiele rzeczy się zmieniło. W pozwie twierdzi, że został odcięty od zasobów firmy, w tym od swojej poczty elektronicznej i konta Slack. Zablokowano też jego firmową kartę kredytową. Shabak został również pozbawiony tytułu COO (Chief Operating Officer).

Youssef zasugerował później w prywatnej rozmowie, aby Shabak przyjął mniejszą rolę jako wiceprezes wykonawczy, a ten odmówił.

“Straszny rozwód”

Pod koniec 2020 roku Shabak sprowadził audytorów do pracy z najlepszymi inżynierami Paxful. Oto jak Youssef komentuje to w dokumentach sądowych:

“Pracownicy Paxful szybko zorientowali się, że ci rzekomi ‘audytorzy’ byli po prostu przyjaciółmi Shabaka. Nie mieli żadnych kwalifikacji i nie mogli wnieść żadnej wartości do firmy. Na przykład po imprezie firmowej główny ‘audytor’ był zbyt pijany, aby się kontrolować i przyznał to kilku pracownikom Paxful. Powiedział: ‘Chłopaki, nie martwcie się, jesteśmy tu tylko po to, by zarobić trochę pieniędzy dla Paxful, a potem odejdziemy’.

Youssef oskarża Shabaka o seryjne przestępstwa. Rzekomo doprowadziły one do tego, że Paxful musiał zatrudnić zewnętrznego konsultanta i rozpocząć wewnętrzne dochodzenie w sprawie jego postępowania. Dostęp Shabaka do biur i systemów firmy został zawieszony na czas trwania śledztwa. Według Youssefa jest to rzekomo zgodne z polityką firmy. Youssef pisze również, że Shabak odmówił współpracy przy dochodzeniu, rozumiejąc, że jego pomoc ułatwiłaby audytorom wykrycie nieefektywnego zachowania. Youssef porównuje ten czas do rozwodu:

“To było jak jakiś straszny rozwód. Zwolniliśmy go ponad rok temu z kilku powodów. Mianowicie za niekompetencję i szkodliwe zachowanie. Odmówił udziału w wewnętrznym dochodzeniu. Został zwolniony zgodnie z prawem.”

Shabak utrzymuje, że śledztwo było fikcją. W ten sposób firma rzekomo chciała ograniczyć jego działalność, a także zatuszować swoje wewnętrzne luki. Oskarżył Youssefa o “uszczuplenie, sprzeniewierzenie i jawną kradzież zasobów i zysków Paxful”.

Kiedy władza jest dzielona równo

Shabak wyjaśnia, dlaczego jego zwolenieni było nielegalne. Rada dyrektorów Paxful nie przegłosowała bowiem tej decyzji.

“Zwolnienie nie było oficjalne. Tylko zarząd może mnie zwolnić jako COO. A ja jestem w połowie członkiem zarządu. Nie mogli znaleźć żadnych dowodów, by mnie zwolnić”.

W pozwie Shabak pisze, że wewnętrzne dochodzenie w sprawie zlecenia Youssefa zakończyło się 9 czerwca 2022 roku. Rzekomo nie znaleziono żadnych dowodów na niewłaściwe postępowanie ze strony biznesmena. W związku z tym Shabak nadal wykonywał swoje obowiązki jako CCO i dyrektor firmy, mimo że na papierze został zwolniony z firmy.

Shabak pisze, że Youssef próbował usunąć jego nazwisko z historii firmy Paxful. Nie wspomniał o nim na stronie internetowej, a w sekcji założycieli pojawiło się tylko zdjęcie Youssefa. W sierpniu ubiegłego roku Youssef napisał na swoim Twitterze:

“Jestem założycielem Paxful. Nie ma współzałożycieli”.

To be clear. I am the founder of Paxful. I have no cofounders. Anyone claiming to be is highly sus. Nor will I ever ask you for bitcoin or ask you to invest.

— Ray Youssef (@ray_noOnes) August 23, 2022

Płacenie za miłość kobiety

Według Shabaka, w tym samym czasie Youssef wysyłał miesięczne płatności po 30 tys. dolarów do pewnej kobiety rzekomo za “porady medialne”. Biznesmen twierdził, że w rzeczywistości był to romantyczny związek. Shabak zażądał dokumentów, aby poznać szczegóły “usług medialnych”, ale nie dostarczono mu takich raportów.

Takim zarzutom Youssef początkowo zaprzeczył w pozwie. Potem jednak złożył kolejne wyjaśnienia, które nie są dostępne publicznie.

Współpraca z Rosją

W swoim pozwie Shabak oskarża Youssefa o dokonywanie dużych transferów BTC do rosyjskich podmiotów związanych z Paxful. Rzekomo biznesmen założył nawet osobną firmę dla pracowników i operacji Paxful w Rosji (o nazwie Dekslektika). Firmy te były prowadzone przez dwie osoby nie związane oficjalnie z Paxful.

“Youssef i jego podwładni założyli Dekslektika, aby nielegalnie obejść sankcje wobec Rosji. Planowali uruchomić nielegalne transfery Bitcoinów do i z Rosji, jednocześnie unikając naruszeń.”

Youssef zaprzecza zarzutom. Mówi, że Paxful przestał pracować z nowymi rosyjskimi użytkownikami już dawno temu. Opuścili rynki Rosji, Białorusi i wszystkich krajów WNP. Biznesmen nazwał słowa byłego partnera “szalonymi oskarżeniami”.

Walka o udziały

We wrześniu ubiegłego roku Youssef rzekomo poprosił innych udziałowców Paxful o sprzedaż mu akcji, ale oferta została odrzucona.

Jak pisaliśmy wcześniej, Youssef i Shabak mają równe udziały w akcjach klasy B firmy. Jest jednak wyjątek – 10% akcji zwykłych klasy A. Ich właścicielami są trzy osoby fizyczne.

Shabak twierdzi, że Youssef chciał go “zastraszyć” i zmusić do sprzedaży udziałów. Biznesmen rzekomo groził, że pozwie go do sądu, jeśli nie zgodzi się na rezygnację.

Youssef podjął jeszcze kilka prób przejęcia całej kontroli nad firmą. Np. próbował podobno przenieść aktywa Paxful do spółki fasadowej.

7 stycznia Youssef napisał na Twitterze, że “w końcu osiągnął zwycięstwo” i “pewnego dnia wszystko zostanie ujawnione”. Trzy dni później Shabak pozwał Youssefa do sądu w Delaware.

Co dalej?

W zeszłym tygodniu Youssef zaczął reklamować nowe projekty. W tym zapowiedział uruchomienie platformy o nazwie Civilization Kit.

Ze swojej strony Shabak powiedział, że planuje ponownie uruchomić Paxful, jak tylko pozew zostanie rozstrzygnięty.

“Wiem, że przeciwnicy będą mieli kontrargumenty. Będą naciskać, że wszyscy pracownicy odeszli i niemożliwe jest ożywienie produktu, ponieważ eksperci odeszli.”

To jedna z ważnych lekcji dla założycieli start-upów. Pokazuje ona pułapki duarchii (władzy dwóch dyrektorów). Taka struktura korporacyjna zrujnowała Paxful.

Obaj biznesmeni zdają sobie z tego sprawę. Oto co powiedział Youssef podczas rozprawy sądowej:

“Zarząd Paxful składa się z dwóch członków, a Shabak i ja byliśmy dwoma dyrektorami Paxful od początku istnienia firmy. Aby rada mogła podjąć decyzję, potrzebne są dwie trzecie głosów dyrektorów. Zatem, ponieważ ja i Shabak jesteśmy jedynymi dyrektorami Paxful, obaj dyrektorzy muszą głosować za każdą propozycją przedstawioną radzie, aby była ona ważna.”

W swoim oświadczeniu Youssef stwierdza, że sytuacja osiągnęła impas i nie widzi dalszych perspektyw dla Paxful.