W maju 2022 r. współzałożyciel Ethereum Vitalik Buterin, ekonomista Eric Glen Weyl oraz prawniczka Puja Ohlhaver opublikowali pracę zatytułowaną “Decentralized Society: Finding Web3’s Soul”. Przedstawiają w niej argumenty za rozwojem nowego rodzaju tokenów kryptowalutowych, tak zwanych “Soulbound”(SBT). Tokeny te mają reprezentować część tożsamości danej osoby w zdecentralizowanym świecie cyfrowym.
Według Buterina, Weyl’a i Ohlhaver, SBT, które nie mogą być przekazywane między jednostkami, mogłyby stanowić podstawę do stworzenia zdecentralizowanego społeczeństwa (DeSoc). W DeSoc oparte na blockchainie znaczniki tożsamości w postaci tokenów soulbound funkcjonowałyby jako referencje wykorzystywane do uczestnictwa w życiu codziennym.
Czy zatem tokeny soulbound, cyfrowa tożsamość i zwrot w kierunku DeSoc będą kolejną wielką rzeczą w kryptowalutach? Czy może SBT są tylko gloryfikowaną wersją niewymiennych tokenów – NFT, które już nabrały popularności?
W tym przewodniku:
- NFT są prekursorem soulbound tokenów
- NFT typu non-transferable jako fundament DeSoc
- Co to są tokeny soulbound?
- Soulbound token: przypadki użycia
- SBT vs. NFT: Jakie są różnice?
- Zagubione dusze
- Kiedy tokeny soulbound staną się dostępne?
- Kiedy SBT staną się mainstreamowe?
- Najczęściej zadawane pytania
NFT są prekursorem tokenów soulbound
Zanim zagłębimy się w techniczne aspekty tego, czym są tokeny soulbound, ich wady i zalety oraz potencjalne przypadki użycia, prawdopodobnie warto jest przypomnieć sobie, czym są NFT. W końcu NFT są bezpośrednim poprzednikiem SBT.
Sprzedaż za 69 milionów dolarów opartych na blockchainie praw własności do kolekcji prac artysty cyfrowego Beeple’a na początku 2021 roku zapoczątkowała nową erę w przestrzeni kryptowalutowej. Nowa klasa aktywów zwana niewymiennymi tokenami (NFT) weszła do głównego nurtu.
Podobnie jak kryptowaluty, NFT są zbywalne. Oznacza to, że mogą być kupowane i sprzedawane na giełdach, określanych często jaki NFT marketplace. Obecnie największą giełdą NFT jest OpenSea. W przeciwieństwie do kryptowalut, żadne dwa NFT nie są takie same, a zatem nie można nimi handlować na zasadzie wymiany 1:1. Stąd też pochodzi nazwa.
NFT to oparta na blockchainie reprezentacja cyfrowej własności. Obecnie cyfrowe przedmioty kolekcjonerskie, takie jak sztuka i karty sportowe, dominują na rynku NFT. Ale nie ma teoretycznego ograniczenia co do tego, co może reprezentować NFT. Tweety na Twitterze mogą być sprzedawane jako NFT. Można je również wykorzystać do reprezentowania własności realnej, takiej jak nieruchomości i ubrania.
Twórcy i organizacje charytatywne już teraz wykorzystują technologię NFT do budowania nowych źródeł dochodu i lepszego kontaktu ze społecznością. Tymczasem powstająca technologia obiecuje usprawnić handel własnością NFT poprzez usunięcie pośredników. Wyobraź sobie, o ile łatwiej byłoby przenieść własność domu, gdyby można to było po prostu zrobić w pojedynczej transakcji na blockchainie.
Biorąc pod uwagę innowację, jaką niesie ze sobą ta technologia, ilość szumu, jaki powstał wokół NFT, nie powinna być zbyt dużym zaskoczeniem.
NFT typu non-transferable jako fundament DeSoc
Współzałożyciel Ethereum, Buterin, po raz pierwszy wprowadził pomysł tokenów soulbound lub nietransferowalnych NFT do głównego nurtu dyskusji kryptowalutowej jeszcze w styczniu 2022 roku. W poście na blogu w tym czasie argumentował, że “podczas gdy tradycyjne NFT mają swoje miejsce i mogą być naprawdę wartościowe … istnieje również duża i niezbadana przestrzeń projektowa tego, czym mogłyby stać się NFT nietransferowalne”.
Buterin odniósł się do potężnych przedmiotów “soulbound ” zbieranych w popularnej grze MMO, World of Warcraft. Przedmioty te nie mogą być sprzedawane ani przekazywane innym graczom, a mimo to oferują graczowi znaczną użyteczność. Stąd wzięła się inspiracja do określania takich NFT mianem “soulbound” (ang. “przypisane do duszy”).
Buterin połączył siły z ekonomistą Ericiem Glenem Weyl’em i prawniczką Pują Ohlhaver w opublikowanym w maju 2022 roku dokumencie zatytułowanym “Decentralized Society: Finding Web3’s Soul”, gdzie trio rozszerzyło ideę SBT.
Jak już wspomniano, Buterin, Weyl i Ohlhaver rozszerzyli ideę tokenów soulbound w opublikowanym w maju artykule. Według nich, cyfrowa tożsamość, którą SBT pomagają stworzyć, mogłaby ułatwić rozwój w pełni zdecentralizowanego społeczeństwa. Twierdzą, że SBT mogłyby ułatwić transakcje gospodarcze i interakcje społeczne, a jednocześnie zwiększyć zaufanie w zdecentralizowanej przestrzeni cyfrowej, oferując nowy, bezpieczny sposób potwierdzania tożsamości, poświadczeń i reputacji drugiej osoby.
SBT są przechowywane w portfelach zwanych “duszami” i mogłyby być wydawane przez dusze sobie nawzajem. Dusza nie musi koniecznie reprezentować osoby. Instytucje, firmy, oraz rządy mogą posiadać dusze których użyją do wydawania SBT.
Zanim zagłębimy się bardziej szczegółowo w potencjalne przypadki użycia SBT, określimy, czym one właściwie są.
Co to są tokeny soulbound?
Idea SBT pozostaje nowa i słabo rozwinięta, w związku z czym nie uzgodniono jeszcze dokładnej definicji tego terminu. Istnieje jednak zgoda co do tego, że SBT będą podobne do NFT, ale będą nietransferowalne. Oznacza to, że SBT nie będą miały żadnej bezpośredniej wartości rynkowej.
Raczej soulbound token jest elementen składowym cyfrowej tożsamości danego podmiotu czy osoby. SBT to tokenizowane, weryfikowalne fakty dotyczące danej osoby przechowywane na blockchainie. Te fakty o osobie, które składają się na jej tożsamość, mogą być czymkolwiek; pracą, wolontariatem i historią edukacji, kwalifikacjami, historią medyczną, rejestrem karnym, członkostwem i przynależnością oraz wieloma innymi.
Jak już wspomniano, SBT mogłyby być przechowywane w portfelach zwanych “duszami”. Jedna osoba może mieć wiele różnych, niepowiązanych ze sobą dusz. Mogłaby mieć SBT odnoszące się do historii zatrudnienia, edukacji i kwalifikacji. Trochę jak CV.
Konkretny człowiek może posiadać “duszę identyfikacyjną”, która może zawierać wersje SBT jej paszportu, prawa jazdy, oraz różnych kart członkowskich. Dana osoba może również posiadać oddzielną duszę “medyczną” zawierającą jej historię/rejestr medyczny.
Zalety tokenów soulbound
Według artykułu Buterina, Weyl i Ohlhaver, wprowadzenie tokenów soulbound może pomóc przesunąć nacisk w kryptowalutach z “hiperfinansowania” w kierunku rozwoju społecznego. Na przykład, jeśli jednostki mogą budować i prezentować tożsamość cyfrową za pośrednictwem kolekcji SBT, może to zniechęcić je do robienia rzeczy takich jak kupowanie niektórych NFT jako symbolu statusu.
Ponadto SBT mogłyby pomóc w rozwiązaniu kwestii dotyczących zaufania w formującym się zdecentralizowanym społeczeństwie, zapewniając środki do weryfikacji reputacji. Argumentują to tym, że może to obniżyć ryzyko oszustw i manipulacji kryptowalutowych, utrudniając ludziom kłamanie na temat ich statusu i osiągnięć.
Proponenci SBT wierzą, że dzięki rozwiązaniu kwestii związanych z zaufaniem, zdecentralizowane finanse mogą stać się bardziej efektywne. Na przykład, gdy bank chce zabezpieczyć kredyt hipoteczny, bierze pod uwagę historię kredytową danej osoby. To pozwala im zmniejszyć własne ryzyko kredytowe, a jednocześnie potencjalnie zaoferować klientowi bardziej korzystne oprocentowanie kredytu. Takie informacje mogą być bardzo przydatne dla zdecentralizowanych protokołów finansowych.
Dojrzewanie technologii SBT/duszy może również pomóc w kierowaniu się w stronę zdecentralizowanej sieci poprzez zmniejszenie zależności od scentralizowanych podmiotów tzw. “web2”, takich jak media społecznościowe, w zakresie interakcji/połączeń społecznych. Na przykład, zamiast polegać na grupach na Facebooku, społeczność internetowa może połączyć się za pomocą zdecentralizowanej aplikacji opartej na blockchainie, która weryfikuje członkostwo za pomocą indywidualnych zasobów SBT.
Wady tokenów soulbound
Prowadzi się wiele dyskusji na temat tokenów soulbound, dusz i zdecentralizowanego społeczeństwa. Jednak wiele osób obawia się, że przyjęcie SBT może zagrozić prywatności. Na przykład, oszuści mogliby wykorzystać SBT jako środek do identyfikacji tych, których chcą skrzywdzić lub prześladować.
Posiadacze określonego typu SBT (być może związanego z konkretną orientacją polityczną lub religijną) są potencjalnie narażeni na dyskryminację. W międzyczasie niektórzy krytycy porównali ten pomysł do totalitarnego chińskiego systemu oceny społecznej. Buterin, Weyl i Ohlhaver zwrócili uwagę na te zagrożenia w swoim artykule z maja 2022 roku.
Ostrzegli, że SBT mogą ułatwić “zautomatyzowanie red-liningu nielubianych grup społecznych, a nawet skierowanie ich do cybernetycznego lub fizycznego ataku, egzekwowanie restrykcyjnej polityki migracyjnej lub udzielanie drapieżnych pożyczek.” Proponowane przez nich rozwiązanie polega na tym, że osoby fizyczne muszą mieć sposób na ukrycie swoich SBT.
Soulbound token: przypadki użycia
Identyfikacja
W tokenach soulbound można by przechowywać cyfrowe karty identyfikacyjne, takie jak paszporty lub prawa jazdy. Karty członkowskie mogłyby być również wydawane jako SBT. Technologia ta ma zatem potencjał, aby znacznie usprawnić procesy weryfikacji tożsamości.
Certyfikacja
Pracodawcy, szkoły, uniwersytety i inne instytucje edukacyjne czy sportowe mogłyby wydawać SBT osobom na podstawie ich zasług. SBT mogłyby zatem ułatwić jednostkom prezentowanie swoich osiągnięć, utrudniając jednocześnie ich fałszowanie.
Dokumentacja medyczna
Tokeny soulbound mogłyby przechowywać dokumentację medyczną. Poprzez decentralizację tych informacji na blockchain i powiązanie ich z innymi informacjami weryfikującymi tożsamość, dostawcy usług medycznych mogliby znacznie skuteczniej obsługiwać swoich klientów.
Budowanie reputacji
Mogłyby też tworzyć cyfrową reputację danej osoby. Jednym z powszechnie stosowanych przykładów jest to, że SBT mogłyby tworzyć wersję web3 historii kredytowej danej osoby. Zdecentralizowane protokoły pożyczkowe mogłyby wykorzystywać takie informacje do ustalania stóp procentowych w bardziej efektywny sposób, zmniejszając własne ryzyko kredytowe i potencjalnie obniżając obciążenie odsetkami dla pożyczkobiorcy.
Silna historia kredytowa w sieci web3, na którą wskazuje historia kredytowa SBT danej osoby, mogłaby również umożliwić osobom fizycznym zaciągnięcie pożyczki przy zastosowaniu niższego współczynnika zabezpieczenia do wartości pożyczki.
Alternatywnie, członkowie danej społeczności mogliby gromadzić SBT w oparciu o wkład w rozwój swojej społeczności.
Głosowanie w DAO oparte na reputacji
Zdecentralizowane organizacje autonomiczne (DAO) są podatne na ataki Sybil. Polegają na tym, że osoba lub zmawiająca się grupa gromadzi krytyczną liczbę tokenów zarządzających DAO, co pozwala jej na niekorzystne manipulowanie głosowaniem nad propozycją zarządzania.
DAO mogłyby złagodzić ryzyko tego rodzaju wrogiego przejęcia poprzez powiązanie w jakiś sposób głosowania z SBT.
Proof of attendance
Podobnie jak SBT mogłyby być wydawane osobom na podstawie ich osiągnięć (na przykład przez uniwersytety), również można wydawać je osobom za udział w określonych wydarzeniach, zarówno fizycznych, jak i cyfrowych. Osoby fizyczne mogłyby tworzyć kolekcję SBT, rejestrując i weryfikując godne uwagi doświadczenia życiowe.
SBT vs NFT: Jakie są różnice?
Ponieważ SBT wchodzą do głównego nurtu w zdecentralizowanej przestrzeni kryptowalutowej, w nadchodzących latach prawdopodobnie pojawi się znaczne zamieszanie dotyczące tego, czym różnią się one od NFT. Wyjaśnijmy więc to rozróżnienie.
SBT i NFT są tokenami blockchain. NFT są zbywalne pomiędzy adresami portfeli na blockchainie. SBT nie są zbywalne. Oznacza to, że istnieje rynek dla NFT i mają one wartość pieniężną. SBT nie mają one żadnej wartości pieniężnej i nie mogą zostać sprzedane przez żaden market.
NFT służą jako dowód własności cyfrowej. Mogą one reprezentować własność czegokolwiek, co nie jest możliwe do odtworzenia, niezależnie od tego, czy jest to unikalny zasób cyfrowy, taki jak sztuka cyfrowa, czy unikalny zasób rzeczywisty, taki jak nieruchomość.
Natomiast SBT są elementami składowymi tożsamości cyfrowej danej osoby. To są możliwe do zweryfikowania fakty dotyczące danej osoby, takie jak dowód, że ukończyła ona określoną uczelnię, uzyskała określone kwalifikacje, pracowała w określonej firmie, uczestniczyła w określonym wydarzeniu, jest członkiem określonego klubu, wniosła daną kwotę do pewnej społeczności i tak dalej. SBT mogłyby również przechowywać takie rzeczy jak historia medyczna danej osoby, rejestr karny i dokumenty potwierdzające tożsamość.
Zagubione dusze
Inwestorzy kryptowalutowi, którzy podejmują samodzielną opiekę nad swoimi aktywami kryptowalutowymi w portfelu niepowierniczym (non-custodial), ryzykują utratę dostępu do swoich kryptowalut, jeśli nie będą odpowiednio przechowywać swoich kluczy prywatnych i frazy odzyskiwania. W ten sam sposób osoby fizyczne mogą również stracić dostęp do swojego cyfrowego banku tożsamości SBT, jeśli stracą informacje potrzebne do uzyskania dostępu do swojej duszy.
Przypomnijmy, że “dusza” (ang. “soul”) to proponowana nazwa portfeli, które przechowują SBT danej osoby na blockchainie. Alternatywnie, haker mógłby włamać się do duszy osoby i potencjalnie zablokować ją. Uzyskując dostęp do duszy danej osoby, złodzieje mogliby przenieść kradzież tożsamości na znacznie poważniejszy poziom.
W swoim artykule z maja 2022 roku Buterin i pozostali proponują “społeczny model odzyskiwania”. W ramach ich modelu, użytkownicy wyznaczyliby grupę “opiekunów”, kierując do nich zdolność do zbiorowego resetowania kluczy prywatnych użytkownika, jeśli jest to wymagane. Oczywiście, propozycja jest daleka od doskonałości.
Krytycy wskazują, że osoby z naruszoną duszą mogą mieć trudności z uzyskaniem pomocy opiekuna, jeśli ich relacje z nim się popsuły lub jeśli zmarł. W międzyczasie istnieje również ryzyko, że grupa opiekunów mogłaby połączyć siły, aby manipulować kluczami prywatnymi danej osoby bez jej zgody.
Kiedy tokeny soulbound staną się dostępne?
Według Glena Weyl’a, wczesne przypadki użycia tokenów soulbound mogą pojawić się już pod koniec 2022 roku. Binance wydaje się być liderem w przekształcaniu koncepcji w rzeczywistość. Największa na świecie giełda kryptowalut, Binance, niedawno opublikowała SBT o nazwie Binance Account Board (BAB). Ma on stać się pierwszym SBT na łańcuchu BNB.
Będzie on dostępny tylko dla użytkowników Binance, którzy ukończyli proces weryfikacji Know Your Customer. Według Binance, BAB SBT ma na celu ułatwienie weryfikacji tożsamości w zdecentralizowanej przestrzeni cyfrowej. Trudno nie spodziewać się podobnego zainteresowania tą technologią ze strony innych gigantów, jak FTX czy Coinbase.
Kiedy SBT staną się mainstreamowe?
Tokeny soulbound to kolejny wielki pomysł na transformację kryptowalut. Jednak aby technologia ta zdobyła popularność i osiągnęła swój cel, jakim jest stworzenie zdecentralizowanego społeczeństwa, potrzeba jeszcze wiele czasu, badań i rozwoju.
W najbliższych kilku latach deweloperzy mogliby wdrożyć podstawy użytecznych rozwiązań z wykorzystaniem SBT. Biorąc pod uwagę, że pomysł pozostaje na tak wczesnym etapie, może upłynąć dużo czasu do 2030 roku i później, zanim SBT będą miały jakiekolwiek prawdziwe zastosowanie w życiu codziennym. Zresztą podobnie było z kryptowalutami, gdy minęło około dziesięciu lat od momentu ich powstania do osiągnięcia przez nie światowej rozpoznawalności i użyteczności.
Najczęściej zadawane pytania
Czy można kupić soulbound token?
Do czego można wykorzystać SBT?
Czym jest soulbound token?
Czym są tokeny typu non-transferable?
Gdzie można kupić tokeny soulbound?
Czym jest soulbound NFT?
Wyjaśnienie
Wszystkie informacje zawarte na naszej stronie internetowej są publikowane w dobrej wierze i wyłącznie w ogólnych celach informacyjnych. Wszelkie działania podejmowane przez czytelnika w związku z informacjami znajdującymi się na naszej stronie internetowej odbywają się wyłącznie na jego własne ryzyko.
W dziale Edukacja, naszym priorytetem jest dostarczanie najwyższej jakości sprawdzonych informacji. Poświęcamy czas na identyfikację, badanie i tworzenie treści edukacyjnych, które są przydatne dla naszych czytelników.
Aby utrzymać ten standard i nadal tworzyć niesamowite treści, nasi partnerzy mogą nagradzać nas prowizją za miejsca w naszych artykułach. Jednak te prowizje, w żaden sposób, nie wpływają na nasze procesy tworzenia bezstronnych, uczciwych i pomocnych treści.
