Dzieła sztuki w postaci niewymienialnych tokenów, czyli sztuka cyfrowa, okazały się dla współczesnych artystów niezwykłym sposobem na zdobycie sławy w sieci, nie wspominając o wynagrodzeniu w formie kryptowalut.
Jednakże, wzrost znaczenia sztuki cyfrowej wywołał debatę. Czy tokeny NFT są rzeczywiście sztuką? Jak wiele mają wspólnego z klasycznym światem sztuki? I czy ich wartość będzie rosła w przyszłości? Przyjrzyjmy się NFT i ich związkom ze światem sztuki, a także dowiedzmy się, w jaki sposób są one wyceniane.
W tym przewodniku:
- Czym są NFT?
- Co wpływa na cenę NFT?
- Co to oznacza dla twórców?
- Sztuka tradycyjna a sztuka cyfrowa
- Dlaczego sztuka tradycyjna jest wartościowa?
- Różnica między NFT a sztuką tradycyjną
- NFT vs sztuka tradycyjna
- Sztuka cyfrowa vs. tradycyjna: co jest lepsze?
- Najczęściej zadawane pytania
Czym są NFT?
NFT to zwykle rzadkie tokeny cyfrowe emitowane w niewielkich ilościach i najczęściej tylko jednokrotnie. Termin ten z pewnością stał się jednym z najbardziej powszechnych w ciągu ostatnich kilku lat. Wynika to w dużej mierze z jego lukratywnej natury.
Dzieje się tak również dlatego, że świat NFT obiecuje wykorzystanie kreatywności w połączeniu z najnowocześniejszą technologią blockchain, więc przyciągnął uwagę potencjalnych inwestorów. Podczas gdy koncepcja NFT nie jest całkowicie nowa, ich popularność sprawiła, że zostały one przyjęte przez wiele branż, od rozrywki po sport.
NFT można kupić lub sprzedać na różnych wyspecjalizowanych platformach zwanych rynkami NFT – NFT market place. Niektóre z tych tokenów niewymienialnych są użyteczne w ramach konkretnego ekosystemu, jak na przykład tokeny giergier NFT. Inne są sprzedawane po wysokich cenach ze względu na ich rzekomą wartość artystyczną i wsparcie dużej społeczności fanów czy “elitarność”.
Co wpływa na cenę NFT?
Najdroższy do tej pory NFT został sprzedany za 69,3 mln dolarów w domu aukcyjnym Christie’s. Przedmiot ten stanowi kolaż cyfrowych obrazów stworzonych przez Beeple’a.
Istnieje jednak wiele NFT, które nie sprzedają się wcale, lub sprzedają się za niewielką ilość kryptowalut. Jak zatem określa się wartość NFT? Czy jest ona subiektywna, podobnie jak w przypadku zwykłej sztuki? Aby lepiej to zrozumieć, należy przyjrzeć się cechom charakterystycznym NFT.
Przedmiot wymienialny to taki, który można zastąpić podobnym. NFT są cenne, ponieważ są rzadkie lub unikatowe. Pod tym względem są podobne do słynnych dzieł sztuki.
NFT zawiera unikalny podpis cyfrowy, który ma w sobie informacje o tym, kto i kiedy stworzył dzieło oraz warunki przyszłej sprzedaży. Wszystkie te informacje są rejestrowane na blockchainie.
Kiedy NFT sprzeda się, sieć weryfikuje informacje. Potwierdza to, że podpis cyfrowy od teraz należy do innego właściciela. Nie różni się to niczym od zlecania ekspertowi uwierzytelnienia i wyceny dzieł sztuki.
Podsumowując, jeśli chodzi o sztukę cyfrową, istnieją pewne specyficzne aspekty, które sprawiają, że NFT są drogie:
- Reputacja artysty
- Społeczność
- Symbol statusu, który niesie ze sobą dany NFT
- Kultura popularna
- Zastosowana technologia
- Dostępność
Reputacja artysty
Perspektywa posiadania dzieła podpisanego przez Warhola, Picassa lub Rembrandta natychmiast wywołuje pewne emocje. Po pierwsze, biorąc pod uwagę reputację artysty, dzieło powinno być uznane za posiadające wartość historyczną. A co za tym idzie, powinno być warte dużo pieniędzy.
Popularność sztuki NFT eksplodowała w 2021 roku. Niektórzy z najbardziej znanych artystów w tej przestrzeni dopiero zaczynają zdobywać sławę, a ich reputacja szybko rośnie.
Na przykład Mike Winkelmann, znany jako Beeple, był już szanowanym artystą przed sprzedażą najdroższego na świecie NFT. Zaczął tworzyć sztukę cyfrową w 2007 roku. Winkelman miał sporą rzeszę fanów w Internecie. NFT sprzedane w Christie’s zawierał wszystkie prace stworzone w ciągu pierwszych 5000 dni jego działalności jako artysty. Naturalnie, z powodu tej sprzedaży, jego przyszłe prace również znajdą się w centrum uwagi.
Innym przykładem na to, że reputacja odgrywa rolę w popularności NFT, jest założyciel Twittera Jack Dorsey. Wylicytował on swojego pierwszego w życiu tweeta za 2,9 miliona dolarów. Piosenkarka Grimes również wystawiła na aukcję kolekcję cyfrowych zdjęć i filmów za 5,8 miliona dolarów.
Nie ulega wątpliwości, że reputacja artysty i jego rozpoznawalność jest czynnikiem, który przyczynia się do sukcesu NFT. Większa ekspozycja jest zawsze pomocna.
Społeczność
Czynnikiem decydującym o sukcesie tego rodzaju sztuki cyfrowej może być również społeczność zbudowana wokół NFT. Społeczności często budowane są w oparciu o wspólne zainteresowania. W przypadku NFT, często stanowią ją posiadacze dzieł sztuki z określonej kolekcji.
Na przykład CryptoPunks, prawdopodobnie najbardziej znana kolekcja tokenów niewymienialnych, zawdzięcza wiele ze swojego sukcesu ekspozycji stworzonej przez swoją społeczność. Wielu twierdzi, że to właśnie społeczność jest odpowiedzialna za wywołanie szumu wokół NFT w 2021 roku.
Istnieje 10 000 NFT CryptoPunków, które zostały po raz pierwszy za darmo wydane w 2017 roku. W 2021 roku przetworzono ponad 200 milionów dolarów w wolumenie transakcji związanych z NFT CryptoPunks.
Projekty takie jak Bored Ape Yacht Club, Art Blocks, czy Vee Friends odniosły podobny sukces, w dużej mierze dzięki sile swoich społeczności. Teraz sukces próbuje powtórzyć wiele projektów, w tym polski Fancy Bears Metaverse.
Symbol statusu
Wartość artystyczna każdego NFT w uniwersum CryptoPunks jest dyskusyjna. Nie podlega natomiast dyskusji liczba osób, które są skłonne zapłacić za ich posiadanie. Z tego powodu, te NFT w naturalny sposób stały się prawdziwymi symbolami statusu, podobnie jak wysokiej klasy zegarki, samochody czy kolekcjonerskie pamiątki sportowe.
Wartość NFT w kolekcji jest określana przez mieszankę cech arbitralnych i obiektywnych. Na przykład, najrzadsze wzory są zazwyczaj najbardziej poszukiwane. Wartość takiego NFT waha się od tysięcy do milionów dolarów. Określane jest to jako “rarity” i może być śledzone przez specjalne narzędzia NFT, jak Rarity.tools
Różni celebryci poparli, a nawet chwalili się posiadaniem CryptoPunks. Należą do nich inwestorzy venture capital, osobowości internetowe czy sportowcy. Nie ulega wątpliwości, że posiadanie wartościowych NFT jako symboli statusu nie może być ignorowane.
Kultura popularna
Nic dziwnego, że popkultura ogarnęła świat NFT. Po pierwsze, kultura popularna ma tendencję do odzwierciedlania najbardziej aktualnych elementów, które istnieją w społeczeństwie w danym momencie. Po drugie, wiele NFT już zawiera elementy popkultury, symbole i obrazy, z którymi ogół społeczeństwa jest dobrze zaznajomiony.
Sztuka cyfrowa w formie NFT współdziała z kulturą popularną w sposób, w jaki nie czyni tego duża część świata sztuki klasycznej. Pod wieloma względami jest to podobne do powstania zjawiska znanego jako “pop art”. W 1961 roku Andy Warhol stworzył słynne, bardzo realistyczne puszki Campbell’s Soup. Projekt był bezpośrednim odwzorowaniem puszki zupy marki Campbell’s. Wartość kolekcji, w skład której wchodzą 32 obrazy, szacuje się na co najmniej 200 milionów dolarów.
Andy Warhol był często pokazywany w programach telewizyjnych, filmach i książkach. Podobnie, NFT były przedmiotem dyskusji w programach typu talk show, pojawiały się w znanych publikacjach, a także zostały przyjęte przez celebrytów. W ten sposób przeniknęły one do głównego nurtu życia społecznego, a większość ludzi w końcu ma mgliste pojęcie o tym, co to jest NFT.
Sztuka cyfrowa – technologia
NFT w założeniu reprezentują dane, które są przechowywane w blockchainie. Można je sprzedawać i handlować nimi, przy czym każda transakcja jest widoczna w księdze cyfrowej.
NFT po części wyrażąją wrost zainteresowania społeczeństwa technologią blockchain i kryptowalutami. Co więcej, najbardziej optymistyczni posiadacze NFT wierzą, że ta technologia może zmienić świat. Twierdzą oni, że NFT pomagają ustalić prawdziwą wartość treści cyfrowych, które w przeciwnym razie mogłyby być łatwo replikowane w sieci.
Ponadto, NFT mają wiele innych potencjalnych zastosowań poza sztuką. Na przykład można używać ich jako narzędzi dostępu, podobne do biletu. Mogą być również używane jako przedmioty kolekcjonerskie, kontrakty, potwierdzenia członkostwa, przedmioty w grze, itp.
Dostępność
Kolejnym ważną cechą NFT jest łatwość dostępu do nich. Właściciel NFT może sprawdzić stan swojego dzieła sztuki w dowolnym miejscu na świecie, w dowolnym czasie.
Nie zawsze tak jest w przypadku prawdziwej sztuki. Po pierwsze, prawdziwe obrazy mają swoje gabaryty, masę i muszą być przechowywane w specjalnych, bezpiecznych warunkach. Wiele z tych najsłynniejszych znajduje się w galeriach sztuki. Są one stale monitorowane, a dostęp do nich można uzyskać tylko w określonym czasie.
NFT jest zawsze dostępny online. Oznacza to, że właściciel może w każdej chwili sprawdzić stan swojego posiadania. Ponadto, jeśli NFT wystawiono w publicznej kolekcji, mogą z niego korzystać – oglądać również członkowie społeczeństwa.
Co to oznacza dla twórców – artystów?
NFT mogą okazać się świetnym narzędziem dla artystów do wystawiania swoich prac i otrzymywania za to wynagrodzenia. Szum wokół NFT jako cyfrowej sztuki stworzył nowy rynek. Dało to wielu artystom platformę, do której w innym przypadku nie mieliby dostępu.
Co więcej, artyści otrzymują wynagrodzenie nawet po sprzedaży NFT. Za każdym razem, gdy ich cyfrowe dzieła sztuki zostaną sprzedane nowemu nabywcy, artysta może otrzymać pewien procent (tantiemy). Jeśli praca stanie się niezwykle popularna, oznacza to, że artysta może kilkakrotnie otrzymać rekompensatę w przyszłości.
Sztuka tradycyjna a sztuka cyfrowa
Nasza dyskusja nieuchronnie prowadzi nas z powrotem do pytania o to, co czyni sztukę wartościową. Warhol, Van Gogh i Rembrandt mieli różne style. Każdy z nich posługiwał się inną techniką. Choć ich prace bardzo się różnią, sztuka stworzona przez każdego z nich jest wysoko ceniona. Piękno zależy od punktu widzenia.
Istnieją jednak czynniki, które decydują o wartości tradycyjnego dzieła sztuki. Sztuka jest cenna w pewnym kontekście historycznym, a niektóre style są bardziej popularne niż inne. Ze względu na rosnącą wartość sztuki, wiele osób postrzega ją jako solidną inwestycję. Wreszcie, rzadkość sztuki przyczynia się do wyższej kwoty sprzedaży.
Dlaczego sztuka tradycyjna jest wartościowa?
Najdroższym sprzedanym dziełem sztuki jest Salvator Mundi autorstwa Leonarda da Vinci. Został on namalowany około 1500 roku. Sprzedano ten obraz w 2017 roku za 450,3 mln dolarów. To niepowtarzalne arcydzieło sztuki renesansowej.
Obraz Andy’ego Warhola “Eight Elvises” powstał w 1963 roku i został sprzedany za 100 milionów dolarów. Czynnikami ego wartość są: sława artysty, temat i historyczne znaczenie.
Wszystkie te cechy można znaleźć w świecie NFT. Są one pożądane ze względu na swoją rzadkość, okres i kontekst, w którym powstały. Jako takie, stanowią inwestycję.
Sztuka cyfrowa – przekaz i tematyka
Kiedy myślimy o sztuce tradycyjnej, kusi nas, by myśleć o tematach związanych z duchowością lub o tradycyjnych formach malarskich. Z pewnością dzieła takich twórców jak Da Vinci, Paul Cezanne czy Pablo Picasso można by zaklasyfikować w ten sposób.
Jednak tematy i style reprezentowane w sztuce odzwierciedlają czasy, w których powstawały. Włoska sztuka renesansowa z XV wieku dążyła do przedstawienia starożytnych form piękna. Sztuka barokowa była pochłonięta wykorzystaniem światła i koloru. Niedawno kubizm miał na celu stworzenie nowej perspektywy poprzez wykorzystanie wzorów geometrycznych do przedstawienia rzeczywistości.
Sztuka cyfrowa może nie przypominać sztuki tradycyjnej. Jest ona jednak reprezentacją współczesnych zainteresowań. Jej tematyka odnosi się do myśli i pragnień współczesnych ludzi. Być może kiedyś i ta sztuka stanie się nurtem artystycznym omawianym przez naukowców.
Różnica między NFT a sztuką tradycyjną
Wykorzystanie NFT w sztuce nie jest nowym pomysłem. Sztuka cyfrowa zaczęła swoje istnienie od czasu wynalezienia komputerów. Jednak hype na NFT został naprawdę doceniony, gdy kolekcje, takie jak CryptoPunks, stały się bardziej popularne i lepiej wyceniane w ekosystemie kryptowalut.
Głównym wyzwaniem w sztuce cyfrowej jest jej rzadkość. Artyści mogą łączyć sztukę cyfrową i NFT, tworząc dzieła, które mają wiele cech sztuki fizycznej. Jednak w ostatecznym rozrachunku sztuka cyfrowa jest powtarzalna. Ten aspekt jest najbardziej przełomowym czynnikiem w przemyśle artystycznym. Dzięki NFT, artyści, domy sztuki i kolekcjonerzy sztuki mogą być pewni, że sztuka cyfrowa, z którą mają do czynienia, jest naprawdę unikalna i w danym momencie może mieć tylko jednego prawdziwego właściciela.
Chociaż możesz znaleźć wiele różnic, porównując NFT z tradycyjną sztuką, niektóre z najbardziej oczywistych skupiają się na artyście. W przeciwieństwie do sztuki tradycyjnej, artyści kryptowalutowi są w stanie samodzielnie wystawiać swoje prace na wyspecjalizowanych platformach. Nie potrzebują pośrednika, który ułatwiłby sprzedaż sztuki cyfrowej – mogą korzystać otwartych marketó NFT. Co więcej, wraz z wprowadzeniem metawersum, cyfrowe galerie mają stać się jeszcze bardziej znaczące i dostępne.
Sztuka NFT vs sztuka tradycyjna
Zwolennicy i kolekcjonerzy zarówno sztuki cyfrowej, jak i tradycyjnej będą twierdzić, że jedno jest lepsze, bezpieczniejsze i ogólnie bardziej godne zaufania od drugiego. Prawda jest taka, że na pewno nigdy nie będą takie same.
Główne różnice pomiędzy NFT a sztuką tradycyjną koncentrują się na następujących kwestiach:
- Tworzenie
- Dostępność
- Autentyczność
- Konserwacja
- Symbol statusu
- Manipulacje rynkowe
- Legitymizacja
- Zasięg rynkowy
- Artyści
Tworzenie
Spójrzmy na tworzenie sztuki cyfrowej w porównaniu do sztuki tradycyjnej.
Podstawowa różnica pomiędzy sztuką cyfrową a tradycyjną polega na tym, że NFT są całkowicie cyfrowymi przedmiotami, które mogą istnieć tylko w cyfrowych portfelach na określonym blockchainie. W rzeczywistości, każdy może stworzyć NFT i sprzedać je na rynku NFT. Co więcej, NFT market obfituje w sztukę generatywną, taką jak kolekcja CryptoPunks.
Sztuka tradycyjna jest namacalna i może istnieć tylko w jednej przestrzeni fizycznej w danym czasie.
Dostępność
Porównanie NFT do sztuki tradycyjnej zwraca naszą uwagę na ogromny problem z dostępem do sztuki.
Każdy może podziwiać sztukę cyfrową, jeśli NFT jest, powiedzmy, wystawiony w cyfrowej galerii. Obecnie, wraz z eksplozją rynku sztuki cyfrowej, można zobaczyć najnowsze NFT na takich portalach jak NFT market OpenSea czy Rarible. Na przykład, każdy może podziwiać najdroższy NFT, jaki kiedykolwiek został sprzedany, “Everydays: The first 5000 days” autorstwa Beeple’a.
Nie jest tak jednak w przypadku sztuki tradycyjnej. Aby podziwiać sztukę tradycyjną, trzeba by odwiedzić konkretne muzeum lub galerię.
Autentyczność sztuki cyfrowej i tradycyjnej
Również o wiele łatwiej jest zweryfikować własność i autentyczność NFT. Weźmy na przykład ten NFT CryptoPunks wystawiony na OpenSea. Każdy może z łatwością sprawdzić wszystkie aukcje i transfery tego przedmiotu od momentu jego powstania.
Księgi rachunkowe blockchain oferują te same, przejrzyste szczegóły dotyczące transakcji dowolnego NFT od momentu jego utworzenia każdemu, kto posiada połączenie z Internetem. Możesz po prostu sprawdzić adres kontraktu od danego dzieła sztuki, aby przekonać się, że jest to autentyczny przedmiot.
W sztuce tradycyjnej stosuje się fizyczne certyfikaty autentyczności, które często są podpisywane przez samego artystę. Jak w przypadku każdego fizycznego dokumentu, również te są zagrożone oszustwami i wyłudzeniami.
Konserwacja
Kolejną zasadniczą różnicą pomiędzy sztuką tradycyjną a cyfrową jest aspekt konserwacji. Sztuka tradycyjna musi być przechowywana w określonej temperaturze i oświetleniu, podczas gdy sztuka cyfrowa nie ma takiej potrzeby. Salvatore Mundi DaVinci’ego nie jest w najlepszym stanie i przeszedł liczne naprawy, ponieważ ma ponad 500 lat.
Sztuka cyfrowa – symbol statusu
Od momentu powstania naszego świata, sztuka jest symbolem statusu dla bogatych. Mogą oni jednak eksponować ją tylko w galerii lub we własnym domu, gdzie nie zobaczy jej zbyt wiele osób. Jednak dzięki Internetowi każdy, kto posiada NFT, może umieścić je na dowolnym kanale mediów społecznościowych, aby cały świat mógł je podziwiać. Niektóre NFT, takie jak Bored Ape Yacht Club, służą również jako bilety wstępu na ekskluzywne imprezy, na które przychodzą znane osobistości.
Manipulacje rynkowe
Podobnie jak w przypadku wszystkiego, co jest związane z przestrzenią cyfrową, udane projekty kryptowalutowe i NFT opierają się na intensywnej kampanii marketingowej.
Podczas gdy wydaje nam się, że jesteśmy przyzwyczajeni do wszelkiego rodzaju taktyk marketingowych, projekty blockchainowe stosują agresywne kampanie. Często zatrudniają influencerów i całe grupy, aby faworyzować swój produkt w stosunku do konkurencji. Sława w Internecie jest marzeniem dla każdego projektu NFT i prawdopodobnie przyniesie więcej fanów na stronę sprzedaży. Jak ze wszystkim w świecie blockchain, FOMO jest świetnym narzędziem dla sprzedającego.
Nie działa to jednak tak samo, jeśli chodzi o sztukę tradycyjną. Kolekcjonerów sztuki tradycyjnej jest znacznie mniej, a oni nie tak łatwo ulegają wrażeniu.
Legitymizacja
Sztuka cyfrowa nie jest jeszcze tak uregulowana jak sztuka tradycyjna, a niektórzy mogą w niej widzieć możliwości nielegalnych działań, takich jak pranie brudnych pieniędzy. Podczas gdy NFT mają wszystkie transakcje zarejestrowane na blockchainie, trudno jest zweryfikować tożsamość sprzedawcy i kupującego.
Tradycyjna sztuka wymaga fizycznych podpisów i dokumentów, co czyni ją znacznie trudniejszą do wykorzystania w praniu brudnych pieniędzy.
Zasięg rynkowy
Wykorzystując siłę Internetu, artyści NFT mogą dotrzeć do znacznie większej liczby potencjalnych nabywców niż jakikolwiek tradycyjny dom sztuki. NFT korzystają z ogromnego zasięgu NFT market place’ów (OpenSea, Rarible, Mintable), podczas gdy tradycyjne dzieła sztuki są zazwyczaj sprzedawane na fizycznych aukcjach, które mają znacznie mniejszy zasięg.
Artyści
Każdy może stworzyć NFT i zostać artystą, podczas gdy tradycyjni artyści nadal potrzebują weryfikacji przez ekspertów z branży, zanim sprzedadzą swoje pierwsze dzieło za znaczne sumy.
Tradycyjna branża wciąż ma hierarchiczne poziomy i tylko nieliczni są uznawani za artystów za życia, podczas gdy w przypadku NFT może stać się tak, że twórca znajdzie się niespodziewanie przed ogromną publicznością gotową kupić cyfrową sztukę.
Co więcej, artyści NFT mogą być uprawnieni do części każdej przyszłej odsprzedaży sztuki cyfrowej (w zależności od konfiguracji danego tokena NFT), podczas gdy artyści tradycyjni mogą nie otrzymać żadnych tantiem po tym, jak po raz pierwszy sprzedali swoją sztukę.
Sztuka cyfrowa vs tradycyjna: co jest lepsze?
Sztuka cyfrowa ma potencjał, by przekształcić przemysł kreatywny. Jednak jest ona dopiero w powijakach i właśnie obserwujemy początek czegoś, co dla przyszłych pokoleń będzie się wydawać zwyczajnym zjawiskiem. Przestrzeń ta staje się z minuty na minutę coraz bardziej zatłoczona – i nie każde dzieło NFT jest dobre.
Chociaż sztuka cyfrowa ma wyraźne zalety w porównaniu ze sztuką tradycyjną, takie jak szczegółowa historia sprzedających i kupujących, trudno jest uznać jedną z nich za lepszą od drugiej. Każda z nich służy innemu, specyficznemu celowi i tylko czasami cele te pokrywają się.
Wszyscy jesteśmy podekscytowani, że zobaczymy więcej z przestrzeni sztuki cyfrowej, ale to nie znaczy, że sztuka tradycyjna straci na popularności. Tylko czas pokaże, która z nich jest lepsza lub jak obie mogą pomóc naszemu światu, ale pewne jest, że świat potrzebuje lepszych artystów i więcej wspaniałej sztuki. Może po prostu oba rodzaje będą ze sobą koegzystować.
Najczęściej zadawane pytania
Co oznacza termin NFT?
Wyjaśnienie
Wszystkie informacje zawarte na naszej stronie internetowej są publikowane w dobrej wierze i wyłącznie w ogólnych celach informacyjnych. Wszelkie działania podejmowane przez czytelnika w związku z informacjami znajdującymi się na naszej stronie internetowej odbywają się wyłącznie na jego własne ryzyko.
W dziale Edukacja, naszym priorytetem jest dostarczanie najwyższej jakości sprawdzonych informacji. Poświęcamy czas na identyfikację, badanie i tworzenie treści edukacyjnych, które są przydatne dla naszych czytelników.
Aby utrzymać ten standard i nadal tworzyć niesamowite treści, nasi partnerzy mogą nagradzać nas prowizją za miejsca w naszych artykułach. Jednak te prowizje, w żaden sposób, nie wpływają na nasze procesy tworzenia bezstronnych, uczciwych i pomocnych treści.
