Zarówno w dyskursie akademickim, jak i potocznym, jednym z najczęściej pojawiających się tematów jest słuszność różnych form rządów. Która z nich jest najbardziej optymalna? Czy liberalna demokracja jest tyranią mniejszości? Socjaldemokracja jest tyranią większości? Być może demokracja sama w sobie jest tylko przykrywką dla ukrytej struktury hierarchicznej? Te i inne pytania są tak stare, jak pierwsze miasta-państwa. Ale jest też coś nowego – DAO.
Zawsze, gdy ktoś ma prawo rządzić w imieniu innych, pojawiają się dylematy moralne. Zdecentralizowana autonomiczna organizacja (DAO) jest próbą rozwiązania tego odwiecznego problemu z legitymizacją rządów. Przyjrzyjmy się dokładniej, czym jest i w jaki sposób dąży do realizacji tego ambitnego celu.
W tym przewodniku:
- Co to jest DAO?
- W jaki sposób zarządzają DAO?
- Wszystko o DAO
- DAO mogą być skomplikowane i różnorodne
- Jak funkcjonuje DAO?
- Zalety i wady DAO
- 5 najlepszych DAO
- Czy DAO są naprawdę zdecentralizowane?
DAO – co to jest?
Wyobraźmy sobie setkę rozbitków, którzy wylądowali na bezludnej wyspie. Aby przetrwać, musieliby współpracować, a żeby to zrobić, musieliby przestrzegać pewnych podstawowych zasad. Z kolei, gdy istnieją reguły, których należy przestrzegać, zjawiają się władcy i egzekutorzy reguł. Wtedy właśnie wynika tzw. problem agencji. Ci, którzy podejmują decyzje w imieniu innych, są agentami, podczas gdy ci “inni” są mocodawcami. Ponieważ osoba podejmująca decyzje, czyli agent, rozkłada ryzyko swoich działań na innych, nieuchronnie prowadzi to do większego ryzyka dla mocodawców. W końcu to oni muszą ponieść cały ciężar konsekwencji decyzji.
Ponadto, często zdarza się, że agent przedkłada swój osobisty interes nad interes mocodawców. To również dzieje się, ponieważ mocodawcy nie zawsze mogą śledzić i kontrolować działania agenta. Podczas gdy kontrakty prawne i system sądowniczy w tradycyjnych organizacjach minimalizują takie zagrożenie, zdecentralizowane autonomiczne organizacje drastycznie zmniejszają nie tylko ryzyko, ale również i koszty zarządzania.
W jaki sposób zarządzają DAO?
Zdecentralizowana autonomiczna organizacja wykorzystuje blockchain do uproszczenia samoregulujących się zasad lub protokołów. Oczywiście smart kontrakty w blockchainie przechowują te zasady, podczas gdy tokeny zachęcają użytkowników do ochrony sieci i głosowania nad zasadami.
Kolejne trzy kroki tworzą DAO:
- Deweloperzy muszą w pełni zrozumieć problem zarządzania, przekształcając go w kod, aby stworzyć udany smart kontrakt, który posłuży jako fundament DAO.
- To programiści definiują tokenomikę zarządzania – np. monetyzację, tak aby istniała odpowiednia równowaga pomiędzy nagrodami i karaniem złośliwych zachowań.
- Deweloperzy uruchamiają wspomaganą blockchainem DAO, najlepiej gdy mają takie same udziały w tokenach jak pozostali udziałowcy. W ten sposób nie dochodzi do fluktuacji równowagi władzy. Jednak większość deweloperów z czasem uwalnia swoje udziały.
W związku z tym DAO są zarówno przejrzyste, jak i autonomiczne. Liczba posiadanych tokenów przekłada się na wagę prawa głosu, co pozwala na kierowanie nowymi propozycjami dotyczącymi zarządzania. Dzięki temu DAO nie jest stale zasypywana propozycjami, co mogłoby spowodować niestabilność. Zamiast tego, propozycje dotyczące zarządzania przechodzą tylko wtedy, gdy większość udziałowców je zatwierdzi.
Nie trzeba dodawać, że każda DAO ma inne zasady dotyczące tego, co stanowi większość i ogólnie samego procesu głosowania.
Wszystko o DAO
Pierwsza DAO została stworzona w 2016 roku, nazwana po prostu “The DAO”, działała na blockchainie Ethereum. Niestety, podczas tego wczesnego etapu rozwoju, The DAO posiadała exploit, który chętnie wykorzystali hakerzy. Spowodowało to hard fork Ethereum ze względu na fakt, że 150 milionów dolarów w ETH, przeznaczonych na rozwój Ethereum, pozostało zablokowanych w pulach DAO.
Aby zwrócić te środki, niektórzy twórcy Ethereum zdecydowali się na stworzenie hard forka – dzisiejszego Ethereum. Oryginalny blockchain Ethereum był kontynuowany jako Ethereum Classic ze swoim tokenem ETC. Dość powiedzieć, że był to zły początek dla budowania reputacji DAO. Jednak wraz z pojawieniem się protokołów DeFi pod koniec 2020 roku, DAO stało się integralną częścią zdecentralizowanych finansów.
Porównanie dla zrozumienia DAO
Najlepszym sposobem na zrozumienie implementacji DAO jest porównanie ich różnych poziomów w najpopularniejszych kryptowalutach i protokołach DeFi:
- Bitcoin – reprezentuje najbardziej podstawowe założenia DAO. Fundamentalnie, blockchain jest siecią peer-to-peer (P2P), która pozwala użytkownikom na otwarty dostęp do wykonywania transakcji, ich walidacji i dodawania nowych bloków. Innymi słowy, Bitcoin jest organizacją węzłów, która jest autonomiczna i zdecentralizowana. Nie jest to jednak zdecentralizowana autonomiczna organizacja, ponieważ Bitcoin nie posiada złożonych zasad zarządzania, które są charakterystyczne dla DAO.
- Ethereum – reprezentuje drugą generację blockchainów, ponieważ oferuje możliwość zawierania smart kontraktów. Te kontrakty są niezbędne, aby DAO w ogóle mogło istnieć. Niemniej jednak Ethereum sam w sobie nie jest DAO, ale platformą dla rozwoju projektów DAO. Na przykład, tak jak Unreal Engine 4 nie jest grą, ale instrumentem do tworzenia gier wideo.
- Uniswap – jest pierwszym protokołem DeFi, który był pionierem Automated Market Makers (AMM), co doprowadziło do tego, że stał się najpopularniejszą zdecentralizowaną giełdą (DEX). Obecnie Uniswap posiada 6,8 miliarda dolarów TVL (całkowita wartość zablokowana) w pulach płynności w aktywach dostawców płynności (yield farmerów). Sieć ma swój własny token zarządzania UNI, który jest używany do głosowania nad ulepszeniami i finansowaniem puli płynności. Sprawia to, że Uniswap jest w pełni rozwiniętą DAO, ale trzeba posiadać 1% całkowitej podaży UNI, aby mieć możliwość proponowania nowych zasad zarządzania lub zmieniać istniejące.
- MakerDAO – jest najbardziej wszechstronnym przykładem DAO. Jako protokół DeFi podobny do Uniswap czy Compound, ale służący do udzielania pożyczek, również działa na Ethereum. MakerDAO posiada dwa tokeny: stablecoin DAI oraz token zarządzania MKR. Fundacja MakerDAO rozdaje MKR, aby zachęcić uczestników, podtrzymać aktywne głosowanie i zdecentralizować proces zarządzania. W rzeczywistości celem fundacji jest zniesienie samej siebie poprzez rozdanie wszystkich tokenów udziałowcom sieci.
DAO mogą być skomplikowane i różnorodne
Kiedy porównamy Uniswap z MakerDAO, okaże się, różnica polega w zasadach. Ponieważ protokół Uniswap wprowadził wymóg posiadania 1% zasobów UNI, skutecznie pozbawił ponad 90% użytkowników możliwości uczestniczenia w kierowaniu rozwojem sieci. Z drugiej strony, fundacja MakerDAO ma się rozwiązać w ciągu najbliższych kilku miesięcy.
W związku z tym, można powiedzieć, że prawdziwa zdecentralizowana autonomiczna organizacja ma całkowitą decentralizację – bez żadnych nadzorców. Odpowiednio, DAO formują się w stanie pół-scentralizowanym. Po pierwsze, główny zespół deweloperów musi dbać o protokół w miarę jak rośnie i dołącza do niego coraz więcej użytkowników. Im większa liczba użytkowników, tym większa pula udziałowców, co powoduje, że DAO dąży do całkowitej decentralizacji.
Jak funkcjonuje DAO?
Załóżmy, że pracujesz w firmie, która jest producentem gier wideo. Ta dziedzina pracy jest w dużym stopniu uzależniona od poziomu talentu zespołu technicznego i artystycznego. Ponadto, ze względu na swoją złożoność, rozwój gier wideo często cierpi na tak zwany “feature creep”.
Jest to błąd organizacyjny, w wyniku którego projekt ciągle obrasta w nowe funkcje, wykraczające poza pierwotną wizję. Często kończy się to albo bałaganem, albo klęską finansową, albo drastycznie wydłużonym czasem produkcji, jak było np. z grą Star Citizen.
Aby zapobiec takiemu feature creepingowi, studio tworzące tą grę mogłoby ustalić zasady finansowania za pomocą DAO działającej na blockchainie Ethereum. Mogliby, na przykład, ustawić próg budżetowy i zablokować pulę finansowania za pomocą smart kontraktu. Następnie każde działanie – modelowanie 3D, programowanie, dźwięk, podkładanie głosu itd. – jest automatycznie obliczane w stosunku do budżetu na podstawie aktualnych stawek stosowanych przez organizację.
W związku z tym każdy członek zespołu otrzymałby tokeny do głosowania na temat różnych dodatkowych czynności. Liderzy zespołów otrzymaliby proporcjonalnie więcej tokenów. Jeśli ich głosy przekroczyłyby próg budżetowy, głosowanie zakończyłoby się niepowodzeniem. W rezultacie zespół staje się świadomy skali rozwoju projektu i wie jak można go zrealizować w opłacalny sposób.
W podobny sposób ta sama metoda wykorzystania DAO może być zastosowana w celu detronizacji prezesów firm, gromadzenia zasobów w celu zatrudniania dostawców usług lub freelancerów, wypłacania premii, itp.
Zalety i wady DAO
Można by przedstawić mocny argument, że równy podział siły głosu nie jest czymś pozytywnym. Wystarczy spojrzeć na Zasadę Pareto, aby zrozumieć, dlaczego tak jest. Ekonomista Vilfredo Pareto zauważył w swoich badaniach powtarzający się wzór w całych dziedzinach gospodarki.
Dlatego też Zasada Pareto kwantyfikuje te obserwacje w regule 80/20. Oznacza to, że 80% konsekwencji wynika z 20% przyczyn. W kategoriach organizacyjnych, 20% – “kilku najważniejszych” – jest odpowiedzialnych za pomyślny wynik. Większość ludzi już to zauważyła, jeśli wykonywała projekty grupowe w szkole lub na studiach.
Dlatego też DAO musiałyby liczyć się z tym, że nie wszystkie głosy powinny być jednakowo ważne. Przekładałoby się to na to, że niektórzy użytkownicy mieliby wyższą liczbę tokenów niż większość, co zmniejszałoby decentralizację. Do podobnego wniosku w 2016 roku doszedł MIT Technology Review.
Inną potencjalną wadą DAO jest to, że jej zasady mogą obejmować wiele jurysdykcji prawnych. Jeśli wystąpi problem, którego nie da się rozwiązać poprzez głosowanie za pośrednictwem tokenów, to wtedy trzeba będzie angażować się w długą i zawiłą sprawę sądową.
Niemniej jednak, dobrze zaprojektowany smart kontrakt powoduje, że DAO zapewnia organizacjom przejrzysty i łatwy sposób zarządzania swoimi instytucjami. Dotyczy to zwłaszcza organizacji, w których większość członków nie zna się wzajemnie. Scenariusz ten jest szczególnie widoczny w największych organizacjach, w których ludzie się nie znają – w państwach. Blockchain DAO do głosowania może zabezpieczyć przejrzystość i legalność wyborów, co spotkało się z powszechną akceptacją.
Top 5 najlepszych DAO
Poza wspomnianą wcześniej MakerDAO, która jest największą i najbardziej popularną DAO, oto kilku innych godnych uwagi kandydatów.
1. Gitcoin
W przeciwieństwie do standardowych protokołów DeFi, Gitcoin nie wspomaga yield farmingu, ale stara się gromadzić deweloperów blockchain, jako platforma specjalizująca się w blockchain, podobnie jak w UpWork czy Fiverr. Aby zapewnić im finansowanie, Gitcoin wypuścił Gitcoin Grants. Używając tokena EIP 1337 do tzw. głosowania kwadratowego, Gitcoin Grants rozdziela wszystkie otrzymane darowizny.
Każda darowizna jest kontemplowana względem liczby darczyńców dla projektów blockchain. Jest to kolejny przykład kreatywnego wykorzystania zdecentralizowanej autonomicznej organizacji. Zamiast faworyzować projekty finansowane przez kilku bogatych darczyńców, Gitcoin Grants faworyzuje te projekty, które otrzymują największe zaangażowanie społeczności.
2. Aragon
Aragon jest zarówno DAO jak i platformą do tworzenia własnych DAO. To czyni ją niezwykle użyteczną dla użytkowników, którzy nie posiadają zaawansowanej wiedzy programistycznej. Aragon bierze na siebie smart kontrakty i interfejs użytkownika, pozostawiając Tobie decyzję, jak zarządzać swoją organizacją.
Ponadto, Aragon oferuje Aragon Fundraising, wcześniej nazywany Apiary, do celów crowdfundingu. Został wydany w kwietniu, a kluczową cechą Aragon Fundraising są smart kontrakty-obligacje. Są to AMM, gdzie użytkownicy mogą zdeponować zabezpieczenie w zamian za token odpowiedni dla konkretnej organizacji. To sprawia, że Aragon jest ekosystemem DAO z szerokim zakresem przypadków użycia.
3. Digix
Czy kiedykolwiek chciałeś posiadać złoto, ale nie mogłeś sobie poradzić z praktycznymi problemami związanymi z jego zabezpieczeniem? Digix przychodzi z pomocą, tokenizując posiadane złoto. Każdy token – DGX – jest wart 1 gram złota. Digix był jednym z pierwszych projektów uruchomionych jako ICO na Ethereum, co oznacza, że ma długą historię, co potwierdza, że nie jest to oszustwo.
Złoto jest zabezpieczone w skarbcu Safe House w Singapurze, a niezależna firma Bureau Veritas przeprowadza jego audyt. Poza tokenem DGX, który reprezentuje własność złota, token DGD jest używany do głosowania nad tym, jak firma wykorzystuje fundusze na dalszy rozwój. Z kolei użytkownicy otrzymują DGD jako kwartalne dywidendy.
4. MolochDAO
Po tym jak Ethereum przeszło hard fork London, przekroczyło kolejny krok w kierunku uaktualnienia Ethereum 2.0 Proof-of-Stake (PoS). Spośród pięciu nowych zmian, wprowadzenie spalania opłat jest najbardziej znaczące, dzięki czemu Ethereum jest teraz deflacyjne, bo na minutę zostaje spalane 3,26 ETH.
Jedynym celem MolochDAO jest finansowanie dotacji ETH 2.0. Aby dołączyć do MolochDAO, powinieneś zostać zaproszony przez istniejącego członka. Następnie, każdy członek otrzymuje udziały, które są równe prawu głosu: 1 udział – 1 głos. Udziały te są niezbywalne i niewymienialne pomiędzy członkami i służą wyłącznie do głosowania/finansowania propozycji.
5. Aave
Aave jest obecnie najwyżej notowanym protokołem pożyczkowym DeFi z ponad 15 miliardami dolarów TVL (całkowitej wartośći zablokowanej). Jeśli chcesz z niego korzystać do udzielania pożyczek pieniężnych, protokół emituje swoje własne aTokeny ERC-20 w stosunku 1:1 do zdeponowanych aktywów. Daje to użytkownikom stałą, składaną stopę procentową. Co więcej, Aave posiada funkcję flash loans, dzięki której zarówno pożyczanie, jak i spłata muszą odbywać się w ramach tej samej transakcji.
Oczywiście deweloperzy mogą eksperymentować i łączyć nowe zastosowania DeFi z tymi pożyczkami flash, które są do tego przystosowane. Token zarządzania LEND (ETHLend) od Aave jest używany zarówno do obniżania opłat, jak i głosowania nad propozycjami ulepszenia, czyli Aave Improvement Proposals (AIP). To ostatnie może odbyć się nawet wtedy, gdy tokeny LEND są zablokowane jako zabezpieczenie.
Czy DAO są naprawdę zdecentralizowane?
Zdecentralizowane autonomiczne organizacje służą bardziej jako swego rodzaju instrumenty open-source dla organizacji niż jako czysto zdecentralizowane systemy. Poza głosowaniem w wyborach powszechnych, nie ma wielu środowisk, w których równa dystrybucja głosów byłaby korzystna.
Jako takowe, DAO znajdują się na pewnym szczeblu decentralizacji. Innymi słowy, logiczne wyznaczenie zasad, w przeciwieństwie do geograficznej decentralizacji, jest o wiele ważniejsze. Mogą one prowadzić do centralizacji, decentralizacji, lub czegoś pomiędzy. W każdym razie, jak dotąd, Aragon najlepiej demonstruje przykład wykorzystania zasad jako cegiełek do zbudowania własnej DAO. A Ty, korzystasz z jakiejś zdecentralizowanej autonomicznej organizacji? Daj nam znać na Telegramie!
Wyjaśnienie
Wszystkie informacje zawarte na naszej stronie internetowej są publikowane w dobrej wierze i wyłącznie w ogólnych celach informacyjnych. Wszelkie działania podejmowane przez czytelnika w związku z informacjami znajdującymi się na naszej stronie internetowej odbywają się wyłącznie na jego własne ryzyko.
W dziale Edukacja, naszym priorytetem jest dostarczanie najwyższej jakości sprawdzonych informacji. Poświęcamy czas na identyfikację, badanie i tworzenie treści edukacyjnych, które są przydatne dla naszych czytelników.
Aby utrzymać ten standard i nadal tworzyć niesamowite treści, nasi partnerzy mogą nagradzać nas prowizją za miejsca w naszych artykułach. Jednak te prowizje, w żaden sposób, nie wpływają na nasze procesy tworzenia bezstronnych, uczciwych i pomocnych treści.
