Trusted

Czym są CryptoPunks? Sztuka NFT w pigułce – przewodnik

11 mins
Aktualizacja Kornel Gajewski
Dołącz do Naszej Społeczności na Telegramie

CryptoPunks jest jednym z najwcześniejszych i największych projektów NFT. Niektórzy nazywają go prymitywną kolekcją NFT, która powstała w wyniku miłego przypadku. Nie zmienia to jednak faktu, że zapoczątkowała ona rewolucję w sztuce cyfrowej, a także wyznaczyła niewiarygodne standardy w przemyśle kolekcjonerskim

Oto wszystko, co musisz wiedzieć o CryptoPunks. Poznasz ich charakterystykę, dowiesz się jak je kupić i poznasz ich ogólną historię.

W tym przewodniku:

Czym są kryptowaluty kolekcjonerskie i tokeny niezbywalne?

cryptopunks nft kolekcja

Historia mówi nam, że ludzie zawsze polegali na materiałach, aby określić swoją tożsamość i osobowość. Unikalne artefakty wykopane z miast wczesnej cywilizacji są tego dowodem. Łakniemy uwagi. Chcemy się wyróżniać. Najnowszym trendem, który wykorzystuje tę dziwaczną ludzką naturę, są kryptowaluty kolekcjonerskie – unikalne cyfrowe aktywa przechowywane na blockchainie.

Charakteryzują się rzadkością i niezbywalnością. Chociaż kryptowaluty takie jak Bitcoin już są rzadkie, można je wymieniać na inne. Na przykład, kupiłeś jeden Bitcoin od swojego przyjaciela i wydałeś go na coś. W następnym tygodniu kupiłeś jednego Bitcoina na giełdzie i przekazałeś go swojemu przyjacielowi. Tak właśnie działają waluty. Są one identyczne i zastępują się wzajemnie (są “wymienialne”).

Z drugiej strony, kryptowaluty kolekcjonerskie też są rzadkie. I są to w większości tokeny niezbywalne (niewymienialne). Ich ilość jest ograniczona, co wyjaśnia ogromny wzrost kapitalizacji rynkowej NFT w ciągu ostatnich kilku miesięcy. Nawet jeśli dwa NFT wyglądają tak samo, ich unikalna tożsamość może być uwierzytelniona przez blockchain. Posiadają one odrębne wartości.

Dlaczego mają one jakąkolwiek wartość?

Cyfrowa rzadkość jest nietypowym zjawiskiem. Plik cyfrowy, raz stworzony na komputerze, może być łatwo powielony. Stworzenie cyfrowej sztuki mogło zająć wiele dni. Jednak w ciągu kilku sekund może powstać tysiące replik. Każda z nich wędruje po Internecie, żyje na wielu urządzeniach cyfrowych i rodzi kolejne repliki. Bez względu na to, jak wielką sławę zdobyło dzieło, artysta zarabia bardzo mało pieniędzy.

Technologia blockchain zrewolucjonizowała branżę kolekcjonerską. NFT są teraz na topie. Najistotniejszym przykładem są CryptoPunks, niepoprawni odmieńcy, którzy zapoczątkowali ruch NFT.

Czym są CryptoPunks?

przykłady cryptopunks

Jeśli słyszałeś o NFT, są szanse, że słyszałeś również o CryptoPunks. Dziś sprzedają się one za setki tysięcy dolarów.

Mówiąc prościej, CryptoPunks to 10 000 unikalnych kolekcjonerskich postaci przechowywanych na blockchainie Ethereum z dowodem własności. W zasadzie, są to małe portrety punkowych chłopaków i dziewczyn w stylu pop-art, w formacie 24×24 pikseli, algorytmicznie wygenerowane i stokenizowane.

Legendarna historia CryptoPunks

Kiedy Matt Hall i John Watkinson wymyślili program komputerowy, który mógł stworzyć tysiące dziwnych cyfrowych postaci, nie wiedzieli, że zmieni on ich świat i świat wszystkich ludzi. Każda z nich miała losowo generowane cechy charakterystyczne, które dodawały im ekscentryczności i definiowały ich osobowość. Początkowo miały być wykorzystane w grze lub aplikacji na smartfony. Ale powiedzmy sobie szczerze, były na to zbyt ciekawe. 

Matt i John zastanawiali się, w jaki sposób CryptoPunks mogłyby znaleźć swoje miejsce na rynku sztuki cyfrowej. W końcu zdali sobie sprawę, że najlepszą drogą naprzód jest technologia blockchain, która do tego czasu dokonała przełomu w dziedzinie własności cyfrowej. Według nich, CryptoPunks są niemal tokenem ERC-20.

Larva Labs, ich firma programistyczna z siedzibą w Nowym Jorku, uruchomiła CryptoPunks 23 czerwca 2017 roku. Jest to prawdopodobnie pierwsze dzieło sztuki, które zostało wyposażone w samodzielny mechanizm do rejestrowania i przekazywania jego własności.

Za ile sprzedano CryptoPunks?

sztuka nft obrazy

W pierwszych miesiącach po uruchomieniu, gospodarka “punkowa” była ograniczona do małej społeczności entuzjastów kryptowalut. Jednakże, gdy rynek kryptowalut eksplodował, tak samo stało się z DeFi i NFT. Wielu celebrytów, influencerów, VC, inwestorów, figur kluczowych, gwiazd pokera i liderów biznesu dołączyło do tego nurtu, znacznie podnosząc ceny.

28 sierpnia 2021 roku CryptoPunks przekroczył granicę 1 miliarda dolarów w sprzedaży co jest naprawdę wyczynem. Ale jest to drugi projekt NFT, któremu udało się osiągnąć taki wynik. Pierwsze miejsce zajmuje Axie Infinity z rezultatem 1,65 miliarda dolarów.

CryptoPunks może nie jest pierwszym projektem NFT. Nie jest też najlepszym, biorąc pod uwagę, że ma niewielką wartość i użyteczność poza rynkiem kolekcjonerskim. Jednakże, położył on podwaliny pod rynek NFT. Zmienił sposób, w jaki ludzie posiadają i przekazują cyfrowe aktywa. Co więcej, dał artystom możliwość przekraczania granic ich kreatywności i zarabiania na niej.

Różne rodzaje NFT CryptoPunks

cyfrowa sztuka blockchain

CryptoPunks to cyfrowe awatary. Zespół deweloperów jest właścicielem pierwszych 1000 Punków. Nazywane są one Dev Punks i są w pewnym sensie premium aktywem. Od czasu do czasu są one sprzedawane na rynku za ogromne pieniądze. Pozostałe 9000 jest u przypadkowych ludzi na całym świecie. Niektórzy z nich są teraz milionerami.

CryptoPunks zasadniczo dzielą się na pięć kategorii – kobieta, mężczyzna, kosmita, zombie i małpa.

Ich wartość różni się w zależności od rzadkości i unikalności cech i akcesoriów. Na przykład, istnieje tylko dziewięć Punków-kosmitów. Znajdują się one na szczycie listy najdroższych Punków, zajmując pierwsze, drugie i trzecie miejsce.

Małpie punki i Zombie punki, liczące po 24 i 88 członków, również mają wysoką wartość punktową. Zombie są zielone, małpy są owłosione, a kosmici są jasnoniebiescy. W sumie jest 6.039 męskich Punków i 3.840 żeńskich, co czyni mężczyzn stosunkowo mniej pożądanymi na punkowym rynku.

Jednak wśród ludzkich Punków najbardziej poszukiwane są właśnie kobiece. W rzeczywistości CryptoPunk 8888 jest jedynym ludzkim Punkiem na liście Top 10. Ten NFT w połączeniu z rudym mohawkiem i czarną maską na oczy został sprzedany w sierpniu za 888 ETH, czyli 2,87 miliona dolarów.

Niektóre powszechne atrybuty CryptoPunks

Punk może mieć do siedmiu atrybutów.

To może być mylące, biorąc pod uwagę, że tylko jeden Punk ma siedem atrybutów numer 8348. Zębaty punk z dużą brodą, pieprzykiem i papierosem. Nosi klasyczne okulary, kolczyki i kapelusz. W związku z tym jest też jednym z najbardziej pożądanych na liście.

CryptoPunks są wyceniane na podstawie liczby unikalnych atrybutów, które posiadają. Istnieje jednak osiem Punków, które nie posiadają żadnych atrybutów. Są one określane jako Genesis Punks. To ich rzadkość, a nie atrybuty podnoszą cenę. W rzeczywistości, Punk numer 6487, bez żadnych atrybutów, został sprzedany za $1.05M!

Jak zapewne się domyślasz, niektóre cechy są charakterystyczne tylko dla każdej kategorii Punków. Istnieją również atrybuty, które można znaleźć u obu płci. Podczas gdy czapki i kaptury są tylko dla mężczyzn, czerwony mohawk i pomarańczowe boki są dla kobiet.

Mało znane fakty

Tylko jedna osoba może posiadać CryptoPunk w tym samym czasie

Chociaż każdy może sprawdzić szczegóły każdego CryptoPunka, tylko jedna osoba może go posiadać w danym momencie. Przekazanie i dowód własności są rejestrowane na blockchainie Ethereum, a zatem są przejrzyste i niezmienne. smart kontrakty są publicznie dostępne. W przypadku jakichkolwiek niejasności dotyczących własności, można je prześledzić do najwcześniejszego nabywcy.

Rzadkość może się różnić

CryptoPunks zostały stworzone pod wpływem inspiracji archetypami kultury popularnej. Hall i Watkinson zaprojektowali je w taki sposób, aby atrybuty były różnorodne. Uruchomili program wiele razy, przejrzeli setki tysięcy wyników, ocenili jak będzie działał i wprowadzili poprawki do projektu.

Aby urozmaicić wybór, wprowadzono do listy kategorie “nieludzkie”, takie jak zombie, małpy i kosmici. To one mają dziś najwięcej fanów. Podobnie jak ludzie, nieludzcy Punkowcy mają też akcesoria.

Londyńska subkultura punkowa zainspirowała twórców

Wielu uważa zdecentralizowaną wizję technologii blockchain za rewolucyjną. Kiedy Hall i Watkinson rozpoczęli pracę nad projektem, chcieli, aby ich produkt odzwierciedlał nonkonformistycznego ducha ruchu Web 3.0.

Muzyka punkowa, która rozwinęła się w drugiej połowie XX wieku, zyskała ogromną rzeszę fanów dzięki swojej nieskrywanej ekscentryczności. W 1970 roku, londyński ruch punkowy wstrząsnął przemysłem rozrywkowym. Ich stroje, wygląd i akcesoria w znacznym stopniu przyczyniły się do powstania projektu CryptoPunks. Jak twierdzą założyciele, film Blade Runner i powieść Williama Gibsona Neuromancer również pobudziły ich kreatywność.

Liczba i cechy CryptoPunk są teraz niezmienne

Gdy tylko tokenizacja teh sztuki generatywnej została zapisana na blockchainie Ethereum, stała się niezmienna. Liczba Punków, ich charakterystyki i akcesoria są “wyryte w kamieniu” i nieedytowalne. Nawet jeśli zespół deweloperów będzie chciał coś zmienić w serii, nie może, dzięki niezmiennej naturze smart kontraktów.

Wrapped CryptoPunks

Kiedy mówimy o NFT, od razu zakładamy, że chodzi o ERC-721. Jednakże, nie istniało ono aż do 2018 roku. W krótkiej historii NFT, możemy bardzo dobrze powiedzieć, że CryptoPunks należał do starożytnej ery. CryptoPunks nie jest zgodny ze standardem ERC-721, popularnym standardem Ethereum dla NFT.

Pomimo tego, że jest to jeden z najbardziej kultowych projektów NFT, obrót CryptoPunks był ograniczony do oficjalnej strony internetowej projektu, aż do momentu powstania Wrapped CryptoPunks. Wrapping zasadniczo przekształca niestandardowe NFT w tokeny ERC-721. Dzięki temu CryptoPunks jest kompatybilny z popularnymi marketami NFT, takimi jak OpenSea i Rarible.

“Zawinięte” CryptoPunks uwolniły swój pełny potencjał. Stały się one bardziej popularne niż kiedykolwiek, bijąc rekordy na rynku NFT. Wolumen obrotu i kapitalizacja rynkowa projektu jest obecnie porównywalna nawet z czołowymi kryptowalutami.

Podczas gdy proces wrappingu może być nieco zbyt skomplikowany, aby go zrozumieć, jest on łatwy do wykonania. Aby ułatwić sprawę, dedykowane strony oferują konkretne kontrakty i wsparcie portfela. Po wysłaniu Punków do smart kontraktu, zostają one zdeponowane. Po zakończeniu procesu wrappingu, token jest konwertowany do standardu ERC-721. Teraz można wystawić go na popularnych giełdach na sprzedaż lub wymianę.

Najlepsze jest to, że zawsze istnieje możliwość dewrappingu, “odpakowania”, czyli odwrotnego procesu. To zwalnia oryginalnego Punka z depozytu.

Nagrody CryptoPunk

Brak płynności jest ogromnym ograniczeniem w branży kolekcjonerskich kryptowalut.

Opcja nagród wprowadzona przez Ark Gallery rozwiązuje ten problem w znacznym stopniu. Pozwala ona użytkownikom na licytację losowo wybranego Wrapped CryptoPunka popartego depozytem ETH. Jeśli więc nie zależy Ci na tym, jakiego Punka dostaniesz, ta opcja jest bardzo przydatna. Jeśli kupujący zaakceptuje ofertę, stanie się on Twój. Jedną z największych zalet tego rozwiązania jest możliwość ustalenia ceny minimalnej dla mniej unikalnych Punków.

Jak kupić CryptoPunks?

jak kupić kartą nft

Możesz albo kupić CryptoPunks z oficjalnej strony Larva Labs albo z rynków NFT takich jak OpenSea. Pokażemy Ci jak skorzystać z obu tych rozwiązań.

Zakup CryptoPunks na oficjalnej stronie internetowej

Kup trochę ETH

Jak już mówiliśmy, CryptoPunks są zbudowane na blockchainie Ethereum i mogą być kupowane i sprzedawane tylko z pomocą ETH. Jeśli nie masz żadnych ETH w swoim portfelu, musisz najpierw przekonwertować swoją gotówkę. Zakładamy, że masz już konto na giełdzie kryptowalutowej, takiej jak Coinbase, Binance czy FTX. Tutaj musisz najpierw przenieść swoją walutę fiat (złotówki, dolary) do ich portfela, a następnie poczekać, aż zostanie ona przekonwertowana.

Teraz kupione Ethereum trzeba przenieść do własnego portfela kryptowalutowego, takiego jak MetaMask. Oto kompletny przewodnik do skonfigurowania portfela MetaMask na swoim urządzeniu.

Przechowywanie swoich kryptowalut na scentralizowanej giełdzie, jeśli się nad tym zastanowić jest sprzeczne z duchem decentralizacji. Istnieje wiele opcji dla założenia portfela kryptowalutowego. Zrób rozeznanie i wybierz ten, który najlepiej pasuje właśnie Tobie.

Podłącz swój portfel do Larva Labs

larva labs co to

Przejdź do Larva Labs.

Pojawi się pytanie, czy jesteś pewien, że chcesz się połączyć z tą konkretną stroną. Jeśli adres URL jest poprawny, można przejść dalej i kliknąć przycisk “tak”. Strona teraz rozpozna, że masz podłączony cyfrowy portfel i wszystko jest gotowe, aby dokonać zakupu. Pojawi się więcej przycisków do licytacji, sprzedaży i zakupu. Strona pozwala na zakup bezpośrednio z poziomu interfejsu.

Sprawdź ceny NFT

ceny NFT kurs

Larva Labs prowadzi rynek pierwotny i wtórny dla CryptoPunks na swojej stronie internetowej. Po podłączeniu portfela, strona wyświetli listę wszystkich CryptoPunków aktualnie wystawionych na sprzedaż na rynku wtórnym.

Tutaj znajdziesz wszystko, co musisz wiedzieć o każdym z nich przed dokonaniem obmyślanego zakupu.

  • Adres portfela, który aktualnie jest właścicielem Punka
  • Czy został wystawiony na sprzedaż przez właściciela
  • Istniejące oferty
  • Historia transakcji
  • Akcesoria – atrybuty
  • Co czyni go wyjątkowym

Kluczowe ogólne metryki obejmują następujące elementy:

  • Aktualna najniższa dostępna cena Punka
  • Liczba sprzedaży (ostatnie 12 miesięcy)
  • Całkowita wartość wszystkich sprzedaży (za cały czas)
  • Całkowita wartość sprzedaży (24 godziny)
  • Wartość sprzedaży (tydzień)
  • Wartość sprzedaży (4 tygodnie)

Znajdziesz tu również listę wszystkich właścicieli CryptoPunków, wraz z atrybutami i liczbą wszystkich Punków. W zakładce Największa sprzedaż znajduje się 12 Punków, które osiągnęły najwyższą pozycję pod względem ceny sprzedaży na Larva Labs. Jest tam więcej informacji, które dadzą Ci dobre wyobrażenie o rynku.

Ponieważ rzeczywiste obrazy Punków są zbyt duże, aby można je było przechowywać w blockchainie, kontrakty przechowują hash złożonych obrazów. Jeśli chcesz sprawdzić, czy Punki na kontrakcie Ethereum są rzeczywiście “True Official Genuine CryptoPunks”, możesz to zrobić, sprawdzając hash SHA256 na obrazie CryptoPunks z hashem w kontrakcie. Więcej szczegółów technicznych i źródło kontraktu są dostępne na GitHub.

Dokonaj zakupu NFT

nft metamask punk

Poświęć trochę czasu na przejrzenie cen. Różnią się one dość znacznie. Do czasu odświeżenia strony, mogą mieć ruch w górę lub spadać w dół. Tak więc, jeśli uważasz, że podana cena jest uczciwa, bierz od razu. Jeśli uważasz, że jest trochę za wysoka, złóż swoją ofertę i poczekaj.

Nie wszystkie Punki zawsze są dostępne do kupienia. Zależy to wyłącznie od sprzedających. Możesz jednak przekonać ich do sprzedaży poprzez ekscytujące oferty. Jeśli zdecydowałeś się na Punka, to jest to sposób, aby go zdobyć.

Jak tylko klikniesz przycisk Kup, pojawi się nowe okno od MetaMask z prośbą o przegląd szczegółów transakcji i potwierdzenie. To właśnie tam znajdziesz opłatę ETH gas – kwotę, którą płacisz jako rekompensatę za moc obliczeniową wymaganą do przetwarzania i zatwierdzania transakcji na blockchainie Ethereum. Waha się ona od czasu do czasu w zależności od przeciążenia sieci.

W przypadku, gdy jest ona zbyt wysoka dla Twojego budżetu, lepiej wrócić do transakcji później. Istnieją aplikacje, które informują Cię o zmianach ceny ETH gas. Jeśli cena Ci odpowiada, naciśnij “Potwierdź”. Potwierdzenie transakcji może potrwać kilka minut.

Jeśli wszystko poszło po Twojej myśli… Gratulacje! Jesteś teraz dumnym posiadaczem CryptoPunka i oficjalnie stałeś się częścią rewolucji NFT!

Warto również zauważyć, że handel CryptoPunks nie jest zależny od Larva Labs lub oficjalnej strony internetowej. Strona może jutro ulec awarii, zostać skradziona lub zbanowana. Ale to nie zmieni nic w kwestii Twojej własności lub jej przeniesienia. Strona internetowa pomaga Ci połączyć się z łańcuchem, i to tyle.

Kupno CryptoPunks na OpenSea

opensea nft market

OpenSea to największa na świecie giełda NFT. Jest to platforma peer-to-peer, na której możesz odkrywać, kolekcjonować, licytować i sprzedawać wyjątkowe NFT. Mogą to być rzadkie przedmioty cyfrowe, dzieła sztuki lub kolekcjonerskie gry zabezpieczone blockchainem. W sierpniu 2021 wartość transakcji przekroczyła 3,4 miliarda dolarów, a na giełdzie znajduje się ponad 2 miliony różnych NFT wystawionych na sprzedaż.

Kupowanie CryptoPunks na OpenSea nie różni się wiele od sposobu opisanego wyżej. Na przykład, musisz przekonwertować swoją walutę fiat na ETH. Trzeba też połączyć swój portfel kryptowalutowy z witryną; w tym przypadku, OpenSea. I w końcu, dokonać płatności z poziomu np. MetaMaska.

Jednak kilka kroków różni się. Omówmy czym.

Załóż konto OpenSea

Podobnie jak w przypadku Larva Labs, musisz podłączyć portfel Ethereum z obsługą web3 do swojego urządzenia, zanim będziesz mógł zarejestrować się na OpenSea. Większość popularnych portfeli kryptowalutowych jest kompatybilna z platformą, w tym Coinbase Wallet, MetaMask, Dapper i Fortmatic.

W ten sposób Twoje aktywa pozostają w Twoim portfelu do czasu, aż dokonasz zakupu. OpenSea nie przechowuje Twoich kryptowalut ani NFT, które za nie kupiłeś. Robi to Twój portfel. Dopóki ich nie sprzedasz, są one pod Twoją opieką. Ale są one dostępne tylko online. Właśnie tutaj przydają się portfele sprzętowe jak np. Ledger czy Trezor. Przechowują one Twoje kryptowaluty i NFT w trybie offline. Biorąc pod uwagę gwałtownie rosnące ceny NFT i ogromny popyt na rynku, portfele sprzętowe oferują jeden z najbezpieczniejszych sposobów przechowywania cyfrowych przedmiotów kolekcjonerskich.

Sprawdź ceny cyfrowych dzieł sztuki

Wszystkie szczegóły i statystyki dotyczące Punków znajdziesz na stronie internetowej. Dla większej jasności, możesz również odwiedzić Larva Labs.

Po prostu odważ się i zrób to!

Teraz, kiedy już podjąłeś decyzję co do tego, jakiego Punka chcesz mieć, nadszedł czas, aby dokonać właściwego zakupu. Do tego potrzebne są pieniądze. Dodaj ETH do swojego konta MetaMask z giełdy kryptowalutowej.

Możesz albo kupić Punka za podaną cenę, albo złożyć ofertę. Gdy obie strony zgodzą się na cenę, możesz dokonać płatności, tak jak w Larva Labs.

Prawdziwa rewolucja NFT

Wiele branż, firm i influencerów poparło CryptoPunks. Amatorskie kolekcjonerstwo blockchain zwraca uwagę nie tylko na NFT, ale także na branżę kryptowalutową jako całość. UTA jest najnowszym, który dołączył do szaleństwa CryptoPunks.

Według Hollywood Reporter, UTA będzie reprezentować CryptoPunks, wraz z innymi projektami z Larva Labs w filmach, telewizji, grach wideo i projektach wydawniczych. Będzie to pierwsza tego typu inicjatywa mająca na celu wprowadzenie projektów NFT do tradycyjnych mediów.

Visa niedawno kupiła CryptoPunka za prawie 150 000 dolarów w Ethereum.

CryptoPunks otworzył nam oczy na prawdziwy potencjał technologii blockchain w branży kolekcjonerskiej. Utorowały drogę tokenom ERC-721 i różnorodnym projektom NFT, które dziś znajdują się w centrum uwagi.

Nie możemy powiedzieć na pewno, czy ten szał się utrzyma, czy też cały ruch NFT pójdzie w górę (lub w dół). Jedno co wiemy, to że legendarne CryptoPunks dają wszystkim przykład i inspirują.

Najlepsze platformy dla krypto inwestorów | Listopad 2024
Najlepsze platformy dla krypto inwestorów | Listopad 2024
Najlepsze platformy dla krypto inwestorów | Listopad 2024

Wyjaśnienie

Wszystkie informacje zawarte na naszej stronie internetowej są publikowane w dobrej wierze i wyłącznie w ogólnych celach informacyjnych. Wszelkie działania podejmowane przez czytelnika w związku z informacjami znajdującymi się na naszej stronie internetowej odbywają się wyłącznie na jego własne ryzyko.
W dziale Edukacja, naszym priorytetem jest dostarczanie najwyższej jakości sprawdzonych informacji. Poświęcamy czas na identyfikację, badanie i tworzenie treści edukacyjnych, które są przydatne dla naszych czytelników.
Aby utrzymać ten standard i nadal tworzyć niesamowite treści, nasi partnerzy mogą nagradzać nas prowizją za miejsca w naszych artykułach. Jednak te prowizje, w żaden sposób, nie wpływają na nasze procesy tworzenia bezstronnych, uczciwych i pomocnych treści.

8b8708e04214893263b65ef55a8c801f?s=120&d=mm&r=g
Rahul Nambiampurath
Rahul Nambiampurath to pochodzący z Indii specjalista od marketingu cyfrowego, który zainteresował się Bitcoinem i technologią blockchain w 2014 roku. Od tego czasu jest aktywnym członkiem krypto społeczności. Posiada tytuł magistra w dziedzinie finansów.
READ FULL BIO
Sponsorowane
Sponsorowane