Duda, Trzaskowski… a może Blockchain? Wybory 2020

Pierwsza tura wyłoniła dwóch najmocniejszych kandydatów, a frekwencja na poziomie 64,51% nieomal wyrównała rekord pierwszej tury ustanowiony jeszcze w 1995 roku (Kwaśniewski vs Wałęsa, 64,70%). Wynik ten jest wyjątkowo wysoki szczególnie w obliczu niedawnego zamknięcia i izolacji społecznej spowodowanej przez nowego koronawirusa.

Absurdy wyborów 2020

Pandemia COVID-19 obnażyła słabości tradycyjnego systemu głosowania. Pierwsza tura wyborów prezydenckich planowana była na dzień 10 maja 2020. W pewnym momencie miejsce kampanii wyborczej zajęła debata na temat terminu wyborów, bezpieczeństwa głosujących i udziału Poczty Polskiej w nierealnej próbie dotarcia do 30 milionów obywateli. Opóźniające się decyzje, nieskuteczne wnioski o przekazanie spisu wyborców, kontrowersje prawne i wyciek kart wyborczych. Wszystko to doprowadziło do bezprecedensowej uchwały PKW o tym, że brak możliwości głosowania na kandydatów był równoznaczny z sytuacją braku kandydatów. Wybory zostały rozpisane na nowo. A co gdyby Państwowa Komisja Wyborcza dysponowała systemem elektronicznego głosowania opartym o technologię blockchain? Nie tylko na wypadek pandemii, ale dla sprawnego przeprowadzania wszystkich wyborów. Czy wzmocniłoby to polską demokrację?

Słabości tradycyjnego głosowania

Badania naukowe wskazują, że znaczna część współczesnych społeczeństw nie ufa swoim rządom. Na Wikipedii istnieje długa lista wyborów przeprowadzonych w kontrowersyjny sposób. Okazuje się, że w samej tylko Europie odnajdujemy aż 30 dobrze opisanych przypadków na przestrzeni ostatnich 75 lat. Głównym problemem tradycyjnego systemu głosowania jest to, że może być ono łatwo manipulowane przez potężne organizacje. Ponadto głosowanie osobiste generuje zwykle duże koszty organizacyjne, posiada ograniczony zasięg i jest mało precyzyjne. Jeżeli powszechne głosowanie, które jest uważane za święto każdej dojrzałej demokracji, poddaje się w wątpliwość, to świadczy to o złej kondycji całego ustroju państwowego, braku zaufania społecznego i prowadzi do patologicznych konsekwencji. W takiej sytuacji próba wprowadzenia lepszego systemu głosowania byłaby postrzegana jako wzmocnienie dwóch centralnych wartości nowożytnych społeczeństw – równości i wolności.

Blockchain w służbie demokracji

System głosowania oparty o technologię blockchain rozwiązuje większość z wyżej wymienionych trudności. Przykładowo dr John. R. Patrick, autor książki „Election Attitude: How Internet Voting Leads to a Stronger Democracy”, jest jednym z pionierów tego rozwiązania. Spróbujmy wymienić najważniejsze zalety systemu głosowania opartego o technologię blockchain. Uwzględniają one korzyści ekonomiczne i społeczne. Korzyści społeczne:

• bezpieczeństwo zdrowotne – argumenty podniesione w trakcie pandemii COVID-19,
• dostępność – każdy, kto ma dostęp do internetu przez komputer lub smartfon, może głosować bez względu na swoją niepełnosprawność, miejsce pobytu bądź odległość od lokalnej komisji wyborczej (ograniczenie: penetracja internetu i publiczne miejsca do głosowania),
• zwiększona frekwencja wyborcza,
• wzrost zaufania względem systemu wyborczego,
• wygoda głosujących,
• prywatność głosujących.

Korzyści ekonomiczne:

• niska cena – koszt powstania systemu jest zdecydowanie niższy niż koszt tradycyjnego głosowania,
• bezpieczeństwo cyfrowe – rozproszona księga rejestrów jest bardzo odporna na próby hackowania,
• ekologia – system przyjazny dla środowiska przez eliminację papieru, kosztów jego wydruku i transportu,
• szybkość – dokładne wyniki wyborów są dostępne prawie natychmiast po jego zakończeniu,
• transparentność – jawność całego procesu,
• dokładność – precyzja głosowania i brak głosów nieważnych.

Istniejące propozycje

Zostały już stworzone gotowe do zastosowania systemy, które tylko czekają na chcące je implementować rządy i organizacje. Do najbardziej znanych rozwiązań należą międzynarodowy Ballotchain, włoski Crypto-Voting czy australijski SecureVote. Niektóre z nich są już wykorzystywane w wybranych krajach. Również w na rodzimym rynku posiadamy gotowe rozwiązania, jak na przykład opisana przez nas niedawno aplikacja iVoting. Niestety wciąż takie próby postrzega się u nas bardziej w kategoriach żartu niż przyczynku do poważnej dyskusji na wyższych szczeblach władzy.

Najpierw Blockchain

Istniejący system tradycyjnego głosowania posiada wiele wad, które mogą prowadzić do niestabilności ustroju politycznego. Redukcja liczby problemów w przebiegu wyborów może znacząco przyczynić się do wzmocnienia demokratycznych wartości i społecznego zaufania. Technologia blockchain już dzisiaj umożliwia stworzenie systemu, który w równym stopniu respektuje zarówno prywatność i bezpieczeństwo głosujących, jak i transparentność systemu liczenia głosów. Co więcej, znacznie obniża koszty i wykorzystuje istniejącą infrastrukturę cyfrową. Czy blockchain zrealizuje sen o wolnych wyborach? Jedno jest pewne. Aby bezpiecznie i uczciwie wybrać Dudę lub Trzaskowskiego musimy najpierw wybrać blockchain!