Dziesięć lat temu Ethereum zadebiutowało z obietnicą zrewolucjonizowania Internetu. Dziś jest silnikiem napędzającym zdecentralizowaną gospodarkę wartą 75 mld USD, obsługującą wszystko od memecoiny po wielomiliardowe instytucje finansowe.
Co zaczęło się jako whitepaper napisany przez nastoletniego kryptografa, stało się programowalnym kręgosłupem finansowym świata. Ta retrospektywa śledzi kluczowe przełomy, kryzysy i transformacje Ethereum oraz pyta, co przyniesie następna dekada dla łańcucha, który nigdy nie śpi.
Dziesięć lat Ethereum: Budowanie światowego komputera
Historia Ethereum zaczęła się w 2013 roku, kiedy Vitalik Buterin wyobraził sobie blockchain znacznie bardziej wszechstronny niż Bitcoin.
Wraz z Gavinem Woodem, Charlesem Hoskinsonem, Anthonym Di Iorio i Josephem Lubinem, Buterin zaproponował zdecentralizowany komputer światowy, zdolny do wykonywania smart kontraktów i hostowania aplikacji bez zaufania.
Do połowy 2014 roku Ethereum zebrało ponad 18 mln USD w przedsprzedaży. W dniu 30 lipca 2015 roku – dokładnie 10 lat temu – wydobyto blok genezy, wprowadzając nową erę programowalności blockchain.
Whitepaper Buterina wprowadził smart kontrakty, samowykonujący się kod, który automatyzuje umowy bez pośredników. To nie był tylko techniczny skok – to była filozoficzna zmiana w kierunku zdecentralizowanej koordynacji na dużą skalę.
Dziś, w rocznicę Ethereum, cała ta historia przychodzi na myśl, z współzałożycielem Josephem Lubinem wśród nosicieli ceremonialnej pochodni NFT.
Atak na DAO: Kryzys i fork
Pierwszy egzystencjalny kryzys Ethereum nadszedł szybko. W 2016 roku The DAO – wczesny zdecentralizowany fundusz venture – zebrał 150 mln USD w ETH. Jednak luka w jego inteligentnym kontrakcie pozwoliła atakującemu na wyprowadzenie 3,6 mln ETH, wartych około 11 mld USD w tamtym czasie.
Społeczność stanęła przed kluczowym pytaniem: czy blockchain powinien pozostać niezmienny, czy zostać przepisany, aby cofnąć atak? Tymczasem CEO TenX Toby Hoenisch został nazwany sprawcą.
Kontrowersyjny hard fork, poparty przez ponad 85% sieci, odwrócił exploit i zwrócił skradzione środki. Ci, którzy się nie zgodzili, kontynuowali na Ethereum Classic (ETC).
To wydarzenie przekształciło kulturę Ethereum, ujawniając niebezpieczeństwa niezweryfikowanego kodu. Wywołało także długotrwałą debatę na temat zarządzania, udowadniając, że Ethereum to nie tylko kod – to społeczność.
Boom ICO: Ethereum staje się silnikiem zbierania funduszy
Ironią losu, porażka The DAO utorowała drogę do kolejnego eksplozji zastosowania Ethereum: oferty początkowe monet (ICO).
Standard ERC-20 ułatwił każdemu wydanie tokena na Ethereum. Do 2017 roku projekty takie jak EOS, Tezos i Bancor zbierały miliardy.
Ethereum stało się zdecentralizowanym Kickstarterem, umożliwiając startupom ominięcie tradycyjnych dróg finansowania. Jednak gorączka złota przyciągnęła także oszustów, co wywołało reakcję regulacyjną, szczególnie ze strony SEC (Komisja Papierów Wartościowych i Giełd).
Jednak Ethereum znalazło swoje dopasowanie do rynku. Było platformą do uruchamiania nowych systemów ekonomicznych.
DeFi Summer: Nowa architektura finansowa
Rok 2020 oznaczał kolejną rewolucję dla Ethereum – zdecentralizowane finanse (DeFi). Protokoły takie jak Uniswap, Aave, Compound i MakerDAO oferowały pożyczki, handel i farmowanie zysków bez zaufania. Całkowita wartość zablokowana przekroczyła 11 mld USD podczas “DeFi Summer”.
DeFi pokazało kompozycyjność Ethereum, podkreślając, jak aplikacje mogą budować się na sobie jak klocki Lego.
Jednak sukces również obciążył sieć, powodując gwałtowny wzrost opłat. To wykluczyło małych użytkowników i podkreśliło pilną potrzebę skalowalności.
Jednak innowacji nie można było zignorować. DeFi pokazało, że Ethereum nie tylko hostuje aplikacje – przepisuje zasady finansów.
The Merge: Od pożeracza energii do pioniera efektywności
We wrześniu 2022 roku Ethereum przeprowadziło The Merge, przechodząc z Proof-of-Work (PoW) na Proof-of-Stake (PoS). To zmniejszyło zużycie energii o ponad 99,95% i uczyniło ETH aktywem deflacyjnym, dzięki EIP-1559.
To był historyczny wyczyn techniczny. Ethereum wymieniło swój silnik konsensusu w trakcie działania, dostosowując sieć do globalnych celów zrównoważonego rozwoju.
Jednak skalowalność wciąż była kolejnym wyzwaniem, kierując uwagę na rozwiązania warstwy 2 (L2).
Po Merge: Skalowanie warstwy rozliczeniowej
Plan rozwoju Ethereum ewoluował po The Merge. W 2023 roku aktualizacja Shapella umożliwiła wypłaty stakowanego ETH.
W 2024 roku Dencun (Cancun-Deneb) wprowadził proto-danksharding (EIP-4844), zmniejszając opłaty za dane warstwy 2 poprzez “blobsy”.
Rollupy takie jak Arbitrum, Optimism i Base szybko się rozwijały, zwiększając efektywną przepustowość Ethereum do ponad 250 transakcji na sekundę (TPS). Instytucje to zauważyły. Tokenizowany fundusz BUIDL BlackRock, uruchomiony w 2024 roku, działa na Ethereum. Hart Lambur, współzałożyciel Risk Labs, w oświadczeniu dla BeInCrypto powiedział:
„Ethereum zaczęło jako platforma smart kontraktów. Dziesięć lat później wspiera rosnącą część globalnych finansów: ETF-y ETH w USA, ETH w skarbcach korporacyjnych i DAO oraz główne instytucje, takie jak BlackRock, tokenizujące fundusze na Ethereum.”
Niedawna aktualizacja Pectra w 2025 roku, zawierająca EIP-3074 i drzewa Verkle, dodatkowo poprawia UX portfela i obsługę danych. To tworzy podstawy dla szerszej adopcji i modułowego projektowania blockchain.
Interoperacyjność to kolejny wielki krok
Pomimo postępów w skalowaniu, UX Ethereum pozostaje fragmentaryczny. Przejścia między L2 mogą być powolne, kosztowne i zniechęcające dla laików. Lambur wyjaśnił:
„Prawdziwy cel końcowy jest prosty. Ogromna sieć płatności i wymiany, która łączy każdy blockchain. Jeśli większość aktywów stanie się tokenizowana – pieniądze, akcje, obligacje, aktywa rzeczywiste – Ethereum stanie się warstwą rozliczeniową i płatniczą dla wszystkiego, co ma wartość w Internecie.”
Warto zauważyć, że ta wizja zależy od rozwiązania problemu interoperacyjności UX. Ethereum może się teraz skalować (dzięki L2). Jednak to zepsuło doświadczenie, ponieważ przechodzenie między łańcuchami jest nieporęczne i kosztowne. Przedstawiciel Risk Labs dodaje:
„Napraw to, a Ethereum znów poczuje się jak jedna zjednoczona sieć – bliżej swojej pierwotnej obietnicy.”
Następnym polem bitwy, według Lambura, będzie ekonomia, gdzie łańcuchy zaczną konkurować o płynność w taki sam sposób, jak banki konkurują o depozyty:
„Programy lojalnościowe, rabaty i zachęty do utrzymania aktywów użytkowników na ich łańcuchu.”
Ta zmiana może przekształcić ekonomię DeFi i przyspieszyć rozwój ekosystemu multi-chain, ale rozliczanego na Ethereum.
Kształtowanie krajobrazu kryptowalut
10 lat Ethereum zrobiło więcej niż tylko pozwoliło protokołowi przetrwać. Zdefiniowało erę cyfrowych aktywów, wprowadzając smart kontrakty, napędzając DeFi, tworząc NFT i kładąc fundamenty dla DAO.
Jego globalna społeczność deweloperów, 100% czasu działania i trwała adaptacyjność czynią go czymś więcej niż tylko blockchainem – jest infrastrukturą dla zdecentralizowanego Internetu.
Według Lambura, cel dla interoperacyjności jest dość oczywisty. Użytkownicy powinni móc przenosić i wymieniać dowolne aktywa na dowolnym łańcuchu na dowolne inne aktywa na dowolnym innym łańcuchu natychmiast i niskim kosztem.
To odblokowuje efekt sieciowy dla tokenizowanych aktywów, kładąc fundamenty pod następną dekadę Ethereum.
Od zhakowanego DAO do rynku tokenizowanych funduszy o wartości setek miliardów USD na Wall Street, trajektoria Ethereum jest niczym innym jak epicką.
Jeśli Bitcoin to cyfrowe złoto, Ethereum to fundament Web3, a to nie tylko odporność. To wzrost.
Aby zapoznać się z najnowszą analizą rynku kryptowalut od BeInCrypto, kliknij tutaj.
Wyjaśnienie
Wszystkie informacje zawarte na naszej stronie internetowej są publikowane w dobrej wierze i wyłącznie w ogólnych celach informacyjnych. Wszelkie działania podejmowane przez czytelnika w związku z informacjami znajdującymi się na naszej stronie internetowej odbywają się wyłącznie na jego własne ryzyko.
